 |
| A. Süheyl Ünver: Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz. - "Metin dışında 48 resim vardır" ibaresiyle - Türk Tarih Kurumu Yayını, VII. Seri No. 36, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1958, XV S + Metin dışında 48 resim |
A. Süheyl Ünver'in 1958 yılında üyesi olduğu Türk Tarih Kurumu tarafından "Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz" adlı bir eseri yayınlanmış...
1927 - 29 yılları arasında Paris'te ihtisasını yaparken "Bibliothèque nationale de France"nin "Estampes" adlı arşiv ve dokümentasyon kısmında Türkiye ve bilhassa Osmanlı Devleti üzerine kimi albüm ve defterlere rastlamış. Detaylı olarak bunları incelemiş. Eserlerde, resimlerde imzaya rastlayamamış; ancak stil açısından Osmanlı - Türk usülünde olduğu ve İstanbul'da yaşayan sanatçılar tarafından yapıldığı kanaatına ulaşmış.
Osmanlı'ya gelen Batılı elçiler ve / veya elçiliklerde çalışan görevliler, gizemli bir millet ve memleket olarak tanınan Osmanlı'yı kendi memleketlerinde bilhassa krallara ve yönetime tanıtabilmek, onun hakkında fikir edinebilmesini sağlayabilmek için çizmişler, resimlere konu ederek tasvir etmişler... Bununla yetinmemiş, İstanbul'da yaşayan ahalinin ve devlet adamlarının kıyafetlerini çizgiye dökecek yerli ressamları da bulmuşlar onlara siparişle çizdirmişler...
Yeri gelmişken, hemen belirtilmeli ki, 18. asırdan önce kitapların içine resimler yapılmış. Ancak, sosyal hayatı gösteren resim albümleri nadir. 18. asırda, minyatür sanatının üstadlarından Levnî adıyla tanınan Abdülcelil Çelebi'nin iki albüm dolusu devrin sosyal hayatını içeren minyatürleri var. Levnî'nin eserleri arasında Kaygusuz Abdal minyatürü de bulunuyor...
A. Süheyl Ünver, adı geçen eserinde Bibliothèque nationale de France'de bulunan ve Fransız Krallarına hediye verilen üç albümden söz ediyor. Bunlar Kral adına "Bibliothèque Royal"e konmuş, Fransız Devrimi'nin ardından burası Bibliothèque nationale de France'ye çevrilmiş. A. Süheyl Ünver, 1927 - 29 yılları arasında tetkik ettiği üç albümden 1688 ve 1720 tarihli ikisinin mikrofilmlerine 1948'de ulaşmış.
A. Süheyl Ünver, "Costumes Turc - de la Cour et de la ville de Constantinople en 1720 - Peinte en Turquie par un artiste Turc" başlıklı 49 renkli minyatürden oluşan albümün, 17 asırda görülen minyatür sanatının üslubunu taşıdığını belirtiyor ve "kıyafetler otantiktir" diyor. Söz konusu albümün, "Figures Naturelles en Turquie - Par Raynol 1688" adlı albümle örtüştüğünü, aynı ressam ve atölyelerin eseri olduğunu ifade eden Ünver, "bu iki albüm birbirine bakılarak yapılmıştır" görüşünü savunuyor. Buradan hareketle, 1720 tarihli albümün de 1688 tarihli olduğunu belirtiyor ve şunu söylüyor: Albüme bakıldığında, Sultan II. Süleyman (ölm. 1691) döneminde, 1688 senesindeki İstanbul'un "her sınıftan, meslekten ve mezhepten sakinleri karşımızda resmi geçit yapmaktadırlar."..
Albümde şu konulu minyatürler yer alıyor:
Padişah, Hasodalı, Sultan, Kazasker, Müftü, Veziriâzam, Çavuşbaşı, Dolapçı, Kızlar-ağası, Kızlar-ağası Kâtibi, Kapıcılar Kethüdâsı, Kapıcı, Dülbend-ağası, Saray-ağası, İç Haznedarı, İç-oğlanı, İbrikdar, Zülüflü Baltacı, Çetri Hümâyun, Doğancı, Bostancılar Kethüdâsı, Acemi-oğlanı, Yeniçeri, Yeniçeriler Aşçısı, Halâyık, Sokak gezen avret, Öreke işleyen, Nakış işleyen, Köylü Rum, Köylü Rum avredi, Rum Papazı, Rum Patriği, Yahudi, Yahudi Karısı, Ermeni Patriği, bir Ermeni - karısı ile -, Genç Müslüman, Müslüman Kızı, Bektaşi Dervişi, Mevlevi Dervişi, Ermeni Karısı, Badanacı, Hammal, Saka, Aşçı, Aşçı Başı, Süleymaniye Camii - ki bunun hakkında Türkçe ve Fransızca düşülmüş bir kayıt yok -
17. yüzyıl sonlarına doğru Osmanlı hayatının kişilerini merak edenler için, metin dışında 48 resimle 1958'de A. Süheyl Ünver tarafından yayınlanan "Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz" adlı eser, önemli ipuçları içeriyor. [İsmail Engin]
A. Süheyl Ünver: Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz. - "Metin dışında 48 resim vardır" ibaresiyle - Türk Tarih Kurumu Yayını, VII. Seri No. 36, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1958, XV S + Metin dışında 48 resim
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder