İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz [Video]

İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz, 2'52'' [27.11.2025]

https://youtube.com/shorts/rhE0ymOKviY

26 Kasım 2022’de aramızdan ayrıldığında, ardında 13 kaseti 72 plağıyla, dizelere dökülmüş acılar değil; Almanya’ya uzanan işçi yolculuğunun ortak hafızasını, türkülerde bıraktı. “Almanya'ya gitmeye hak kazandınız” : Yıl 1962 idi. İşçi Bulma Kurumu onları Sirkeci tren garında topladı. Ellerine birer paket, birer de bilet verdiler. "Sirkeci’den elime bir kontrat verdiler / Çalışacağın yer Alamanya dediler / Bir paket bir de bilet / Haydi yollan ettiler" 29 Ekim 1967’de, düzenlenen Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında ilk kez sahneye çıktı; o günden sonra saz, söz ve işçilik birbirine karıştı. “Alamanya, Alamanya... Türk gibi işçi bulaman ya! Alamanya, Alamanya...” dedi. Ford’da grev olduğunda, iş krizi çıktığında, Türk delikanlıları "Oma"larla evlendiğinde, üretim yetişmediğinde… Her defasında gurbetin kronik defterine bir mısra daha ekledi. "Artık bize yaramazsın dediler / İstikamet Türkiye’yi gösterdiler aman aman / Geldim güle oynaya / Çok para kazanmaya / Kalayım Almanya’da" :

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri [Video]

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri, Razgrad [обл. Разград] – Bulgaristan, 2005, 1'26'' [2005]

https://youtube.com/shorts/l4R2bOqSlG8

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi [Video]

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi, 2'36'' [13.11.2025]

https://youtube.com/shorts/SYdGsE4KtJc

O an, yerle gök birbirine karıştı. Kandil titredi, zaman niyaz etti. Sesleniyordu, özü de Turap olan: “Eyyy Ali... Biz seni senden aldık. Kimi Türk, kimi Kürt, kimi Zaza eyledik. Fatıma’ya tek eşli ederken, Zülfikâr’ı elinden alıp sana tahta kılıç verdik. Şeriat kapısından çekip, sırr-ı Hakikat, İnsan-ı Kâmil, başımıza taç ettik. Yer, alnını göğe dayadı. Yol uzadı. Geriye hoş bir seda olarak bir kamyonun arkasında okunan şu yazı kaldı: “Senin de mi Pir’in Ali?”

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında [Video]

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında 2'59'' [11.11.2025]

https://youtube.com/shorts/_h2m35ScM6s

İnanç pratikleri, geleneksel kapalı cemaat yaşamının dışına taştı, kamusal alanda görünür hâle gelirken, belirgin bir dönüşümü de beraberinde getirdi. Tanınırlık ve kabul görme arayışı, inanç pratiklerinin estetik ve gösterisel biçimlere dönüşmesine neden oldu. “Semah ekipleri”, “halk oyunları ekipleri” gibi kuruldu; semahçıların giysileri “kostüm” niteliği kazandı; semahın dönüş hareketleri koreografiyle “sahne gösterisine” uyarlandı. Bir ibadet biçiminden çıkarak “oyun” formuna evrildi; folklorik, görsel ve teatral bir nitelik kazandı. Kent yaşamına dahil olan bireyler, kent sokaklarında, düğünlerde, café-bar gibi ortamlarda semah dönerek kimliklerini ifade etmeye başladı. İbadet bağlamında uyandırılan çerağlar veya deliller, ibadet olup olmadığı gözetilmeksizin her yerde uyandırılmaya başlandı; “miraçlama” konserlerde veya dernek gecelerinde “türkü sözü”ne; musahiplik teatral kardeşlik törenine dönüştü. Kutsal olan, inanç adına kamusal alanda yeniden üretildi, fakat aynı zamanda işlevsizleşip gündelikleşerek sıradanlaştı :

İsmail Engin : Hâdimü’l-fukarâ - Bedri Noyan (1912–06.11.1997) [Video]

İsmail Engin : Hâdimü’l-fukarâ - Bedri Noyan (1912–06.11.1997), 2'59'' [06.11.2025]

https://youtube.com/shorts/IhimDGnt3KM

"Özleyiş" [“Kemanımla ona bir ses verebilseydim eğer.”]

Dedebaba, hattat, ressam, şair ve müzisyen kimliğiyle tanınır :

İsmail Engin : Bülent Ecevit (1925–2006) [Video]

İsmail Engin : Bülent Ecevit (1925–2006), 2'57'' [05.11.2025]

https://youtube.com/shorts/y9qjitei2W8

Türk şair, yazar, çevirmen, siyasetçi ve devlet adamı. Almanya’ya işgücü göçü sürecinin başlarında kapsamlı rapor hazırlayarak ve işçilerle yaptığı söyleşilerle öne çıktı. “Ulus”, “Yeni Ulus”, “Halkçı” ve “Milliyet” gazetelerinde yazar ve yönetici olarak çalıştı; “Forum”, “Özgür İnsan”, “Arayış” ve “Güvercin” dergilerini yayımladı. 1957’de milletvekili; 1961–1965 yılları arasında Çalışma Bakanıydı; toplu sözleşme ve grev hakkının yasalaşmasını sağladı. 1966’da CHP Genel Sekreteri, 1972’de ise Genel Başkanı oldu. “Ortanın Solu” ve “Demokratik Sol” kavramlarını geliştirdi; bu düzen değişmelidir dedi :

İsmail Engin : Cemal Şener [1951– 2.11.2010]

İsmail Engin : Cemal Şener [1951– 2.11.2010], 2'57'' [03.11.2025]

https://youtube.com/shorts/tqL8GRLfXkM

Antropologtur. 1951’de Erzincan’ın Güllüce köyünde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Erzincan’da tamamladı. 78 kuşağının önemli isimlerindendi, bir süre Bayrampaşa ve Sinop Cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1980’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Bölümü’nü “Erzincan İli’nin Demografik Yapısı” adlı teziyle bitirdi. Cem Dergisinin ilk 16 sayısında yazı işleri yönetmenliğini yürüttü ve İzzettin Doğan’ın önerisiyle yazar kadrosuna katıldı. Dergide Alevilik ve onunla ilintili olarak dergahlar, törenler, Diyanet, laiklik, milliyetçilik, medya ve toplumsal yapı üzerine 25 makale kaleme aldı. Aleviliği İslamiyet içerisinde gördü, Türkmen katkılı Hakk Muhammed Ali inancıydı ve ibadet ana dilde sürdürülüyordu. 19’u Alevilik-Bektaşilik üzerine olmak üzere toplam 32 eseri yayımlandı. Rıza Zelyut, Nejat Birdoğan, Fuat Bozkurt gibi Aleviliğin kamusal alana açılmasına son derece önemli katkılar sundu :

İsmail Engin : CemAli [Video]

İsmail Engin : CemAli, 2'48'' [01.10.2025]

https://youtube.com/shorts/f5mjQ56edwA

CemAli, Türkiye’de “pop müziğin alternatif yüzü” olarak tanımlanır. Müzik eleştirmeni Max Weglarz, onların “elektronik müziğin sınırlarını zorladıklarını” belirtirken; Mefaret Aktaş, ikilinin “Batı müziğini geleneksel Türk melodileriyle eşine az rastlanır bir denge içinde harmanladıklarını” söyler. Deborah Frost ise, CemAli’yi “Doğu ile Batı arasında kurulan müzikal bir köprü” olarak nitelendirir. 1997’de yayımlanan ikinci albümleri “Youh Youh”, Türk müzikseverlerle buluşur. Bu albümde, Aşık Mahzuni Şerif’in unutulmaz eseri “Yuh Yuh” dışındaki bütün söz ve müzikleri “CemAli” imzasını taşır. İkilinin ifadesiyle, “Yuh Yuh” onların müzikal anlamda bir başkaldırısıdır, çünkü memlekette ve dünyada yuhlanacak çok şey vardır :

İsmail Engin : AB’den Türkiye’ye 2025 Eleştirisi - Din Özgürlüğü, Ayrımcılık ve Azınlık Haklarında Yetersiz İlerleme

[İsmail Engin] Avrupa Komisyonu’nun 4 Kasım 2025’te Brüksel’de yayımladığı, İngilizce toplam 114 sayfalık [112 + 2] Türkiye 2025 Raporu [Avrupa Parlamentosuna, Konseye, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesine ve Bölgeler Komitesine Sunulan Komisyon Bildirimi : AB Genişleme Politikasına İlişkin 2025 Bildirimi], Ankara’nın insan hakları, din özgürlüğü ve azınlıkların korunması alanlarında sınırlı ilerleme kaydettiğini ortaya koyuyor.

Komisyon, nefret söylemleri, ayrımcılık ve azınlıklara yönelik saldırıların devam ettiğini bildiriyor.

Din veya İnanç Özgürlüğünde Hukuki Güvenceler Var, Uygulamada Eksiklikler Sürüyor

Rapora göre; Türkiye'de, din veya inanç özgürlüğü konusunda genel olarak yeterli yasal güvenceler olsa da, bu hakların fiilen korunmasında ciddi eksiklikler bulunuyor; düşünce, vicdan ve din özgürlüğünün durumunun iyileştirilmesi gerekiyor.

Gayrimüslim ve Alevi topluluklarının tüzel kişiliklerinin tanınmaması ve ibadethanelerinin yasal statüsünün olmaması, çözülmemiş sorunlar arasında yer alıyor.

Türk eğitim sistemi, çeşitli din, mezhep ve inançlara karşı tarafsızlığı ve tarafsızlığı hâlâ garanti edemiyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararlarına rağmen zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde gerekli düzenlemelerin yapılmadığı kaydediliyor.

İsmail Engin : Hoş Gör Ya Hû... [Video]

İsmail Engin : Hoş Gör Ya Hû... 2'39'' [30.10.2025]

https://youtube.com/shorts/yS4TDYEPyUY

- kendine hoşgörüsünü yitirene "sen ne kadar hoşgörülüsün" demek, dilekten öte geçmez.. -

İsmail Engin : Alevi Arşivi - Cumhuriyet Fikri Ne Zaman, Nerede ve Kime Açıklandı? [Vıdeo]

İsmail Engin : Alevi Arşivi - Cumhuriyet Fikri Ne Zaman, Nerede ve Kime Açıklandı? 2'53''

https://youtube.com/shorts/ABbMqWOK_DY

tümünü izlemek için bakınız : https://youtu.be/dg-eXowKr5g

İsmail Engin : Alevilik Çalışmalarında İdeoloji [Video]

İsmail Engin : Alevilik Çalışmalarında İdeoloji, 2'56'' [26.10.2025]

https://youtube.com/shorts/TBhiXeSAwug

Bilimin Gölgesindeki Alevilik Çalışmalarında İdeolojinin Hikâyesine Giriş :

İsmail Engin : Feyzullah Çınar [1937 – 23.10.1983] [Video]

İsmail Engin : Feyzullah Çınar [1937 – 23.10.1983], 2'58'' [23.10.2025]

https://youtube.com/shorts/yoTdzuOozsA

Aleviliği Avrupa’da tanıtan ve toplumsal bir zemin oluşturan öncü ozanlardandır ve halk ozanlığı geleneğini modern Alevi kimliğine taşıyan en önemli köprülerden biridir:

İsmail Engin : Örgüt Mekanizmasında Şiddet [Video]

İsmail Engin : Örgüt Mekanizmasında Şiddet, 2'58'' [20.10.2025]

https://youtube.com/shorts/dfZxeXQESnM

Kimi hiyerarşik - ideolojik temelli örgüt yapılarında, disiplin; kuralların yanı sıra dolaylı, sembolik şiddet formlarıyla da sağlanıyor. Örgüt içi şiddet, münferit bir sapma ya da bireysel taşkınlıktan ziyade; örgütün kendisini yeniden üretme stratejisinin parçası; çoğu zaman doğrudan uygulanmıyor; anonimleştirilmiş aktörler aracılığıyla “gerekçelendirilmiş” tebliğ biçiminde sahneleniyor. Fail, genellikle tanınmayan, daha önce örgüt içi ilişkilerde pek ortaya çıkmayan, uyguladığı sözlü veya fiziksel şiddeti “ideolojik görev” şeklinde sunan bir figür oluyor. Olayın tanıkları çok sayıdadır; lakin tanıklık kolektif bilinçdışına terk ediliyor; görülen - duyulan şiddet, örgüt söylemi içinde yaşanmamış kabul ediliyor. Denetim biçiminden farklı olarak, "topluca görmezden gelme" biçiminde kontrol stratejisi işliyor. Dillendirilmeyen "açık sır" rejimi kuruluyor :

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Kimi Sosyolojik Çalışmalar [Video]

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Kimi Sosyolojik Çalışmalar, 2'58'' [17.10.2025]

https://youtube.com/shorts/1YUp_nnAzo8

"Alevi Açılımı"na giden sürecin MHP tarafından temellendirilmesi... Mehmet Eröz'den Âmiran Kurtkan Bilgiseven'e ... "Birbirine Küsen Türkler: Sünniler – Alevîler”den "Sosyal Çözülme Tehlikesi Olarak Alevi-Sünni Ayrılığı"na ve buradan hareketle "sosyal bütünlük" önerileri... Sünnileşme süreciyle ilgili ilk gözlem ve tesbitler.. ilk profesörlük tezi ve yüksek lisans tezi... :

İsmail Engin : Makbul Hafıza [Video]

İsmail Engin : Makbul Hafıza, 2'57'' [19.10.2025] | @ismailenginhd

https://youtube.com/shorts/ZTLS84n7rHQ

Her örgütlenme tarihi, aynı zamanda bir tasfiye tarihidir. “Örgütsel hafıza” genellikle, tasfiye edilenlerin unutturulması, ötekileştirilmesi; tasfiye edenlerinse yüceltilmesi ve kutsanması üzerine inşa ediliyor. Seçicidir. Ve çoğu zaman, bize “sunulan” bu hafızaya biat ve itaat ön koşul. Eleştiriye, sorgulamaya yer bırakmıyor :

İsmail Engin : Kayıp Pir'i Ararken...

İsmail Engin : "Pir Nerede?" 2'55'' [18.10.2025]

https://youtube.com/shorts/vfA5j3JUgdA

- Para düştü Yol'un ortasına : Hakikat göçtü sessizce -

[İsmail Engin] Burada ne “Lucius Lamia Silvanus” ya da nam-ı diğer Pir Silvanus'tan, hatta Pir Konfüçyüs’ten veya ne de akademinin raflarına sıkışmış Pir Foucault’dan özlü sözler sunacağım.

Doğrudan “Pir”den söz edeceğim. Yüreğin en derin sızısından...

Vaktiyle Yol’un bir ağırlığı vardı. Söz söylendi mi, dağ taş duyar, dinlerdi. Sözün ağırlığı dağları bile eğerdi.

“Pir” denince gönüller titrer, başlar eğilir, talip yüzüne niyazla bakardı. Hakikatin sesi gökleri delerdi.

Bilinirdi ki o “Pir”, Yol’un özüydü… Erenlerin izini taşıyan, hikmetin sesi olan, hakikatin bizzat kendisiydi.

Peki, şimdi?

Zaman aktı, savurdu her şeyi.

Para düştü Yol'un ortasına : Hakikat göçtü sessizce.

Ve para, dokunduğu her şeyi bozdu. Yol da değişti.

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Etnografik ve Etnolojik Çalışmalar [Video]

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Etnografik ve Etnolojik Çalışmalar, 2'49'' [15.10.2025]

https://youtube.com/shorts/ehT6PyPjq4I

İlgili çalışmalar; Alevi Türkmenler Tahtacıları ve Barakları, Çepnileri, Alaca'yı, Sün Köyü'nü içeriyor. 1926 - 1972 yıllarını kapsıyor. Bununla birlikte "Hacı Bektaş Tekyesi" (1926 - 1928, 1968) ve Bektaşiliği de konu ediniyor.

Coğrafyacılar ve müzeciler tarafından başlatılıyor. İlk olarak Felix von Luschan'dan ve Alman ekolünden etkileniyor :

İsmail Engin : MHP’nin Alevi Açılımı ve 1989 Aleviliğin Yeri Bildirgesi - Alevi İslam Çerçevesinin İzinde Yeni Bir Yönelim

[İsmail Engin] Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) Alevi açılımı ve bu kapsamda Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin son açıklamaları, Alevi örgütlerinin önemli bir kısmını hazırlıksız yakaladı.

Bahçeli’nin çıkışı, özellikle “Alevi-İslam” kavramını önceleyen bir yaklaşımla dikkat çekiyor.

MHP lideri, mezhep temelli ayrılıkları reddederek şu ifadeleri kullanıyor:

"(...) Alevi-Sünni bloklaşmasını siyasi ve ideolojik dürtülerle süreklilik içinde tahrik ve tahkim etmeye kalkışan Türk ve İslam muhaliflerinin kara kampanyasıdır. (...)

Bir defa şu hususu açık yüreklilikle söylemek mecburiyetindeyim:

İşin özünde hepimiz Müslüman değil miyiz?

Hepimizin Allah’ı bir, Peygamberi bir, kitabı bir, kıblesi bir, itikadı bir değil mi?

Hepimiz Türk milletinin onurlu ve şerefli mensupları değil miyiz?

Aramıza duvar örmek, set çekmek, aşılmaz bariyerler dikmek için satıhtaki yapay etnik ve mezhebi ayrılıklar kimi mihraklar tarafından silah gibi kullanılmadı mı? (...)

Yetmedi mi maruz kaldığımız sosyal ve siyasal maliyetler?

Yetmedi mi yanlış anlamalar ve peşin hükümler? (...)

Gönül rahatlığıyla, vicdan huzuruyla, dahası samimiyetle diyorum ki, hem Alevi’yiz, hem Sünni; hepsinden evveli de Müslüman Türk milletiyiz. (...)

Alevi İslam inancına mensup kardeşlerimiz bizim canımız, can beraberimizdir.

Onların her sorunu bizim de sorunumuz, onların her isteği bizim de isteğimizdir.

Aleviliği asıl mecra ve muhtevasından kopartıp inanç ve kültür alanından çıkartanlar, bundan tehlikesi siyasi mevzi haline dönüştürmeye çalışanlar büyük bir yanlışın failleridir.

Cami ne kadar bizimse Cemevi de bizimdir.

Cem de bizim, semah da bizim, imanın ve İslam’ın mükellefiyetleri de bizimdir.

Tabulara sığınmanın, suni gerginlikleri ve korkuları diri tutmanın, insan ve inanç haklarına kapalı durmanın hiçbir sonu ve sonucu yoktur.

Geldiğimiz bu aşamada diyeceğim şudur: Cemevinin ibadethane olarak tescili hususunda atılgan olmak, engelleri birer birer kaldıracak irade cesaretini sergilemek gerekmektedir.

Alevi İslam inancına mensup kardeşlerimizin Cemevini ibadethane olarak görmelerine anlayış ve saygı duymak lazımdır. (...)"

Bu açıklamalar, MHP’nin “Müslüman ve Türk kardeşliği” temelinde bir söylem geliştirdiğini; Alevi toplumunu bu eksende kapsama çabasında olduğunu gösteriyor.

Tarihsel Zemin: 1989 “Aleviliğin Yeri” Bildirgesi

MHP'nin bugünkü söylemi, 1989 yılında Almanya’daki Hamburg Alevi Kültür Grubu tarafından düzenlenen “Alevi Kültür Haftası” çerçevesinde yayınlanan “Aleviliğin Yeri” bildirgesini hatırlatıyor.

İsmail Engin : Türkiye Barış Konferansı – Berlin 2025

[İsmail Engin] Geçtiğimiz günlerde Alevi camiasında iki önemli gelişme, dikkat çekici tartışmalara yol açtı:

İlk olarak, hükümete muhalif yayın politikasıyla bilinen Tele1 televizyon kanalının ve Alevi kimliğiyle öne çıkan sahibi Merdan Yanardağ’ın, Alevilerin bir kesimine yönelik eleştirel değerlendirmeleri gündeme geldi. Açıklamaların ardından bazı çatı örgütleri hızla bir kınama bildirisi yayımladı. RTÜK, bu gelişmeler üzerine, Tele1 hakkında ivedilikle inceleme - soruşturma başlattı. Öte yandan, aralarında Alevi toplumunun tanınmış isimlerinin de bulunduğu bir grup da Yanardağ’a destek vermek amacıyla imza kampanyası yürüttü.

İkinci olay, sanatçı Erdal Erzincan’ın ibadet diliyle ilgili yaptığı bir değerlendirme üzerine patlak verdi. Erzincan, bu açıklamaları nedeniyle tehditler aldığını belirtmek zorunda kaldı. Serçeşme ile bağlantılı sosyal medya hesaplarından yapılan açıklamalarla ortam yatıştırıldı.

Bu tartışmaların gölgesinde, DEM Partisi, CHP ve EMEP’ten siyasetçilerin yanı sıra Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu (AABK), Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) ve BAT temsilcilerinin katılımıyla Berlin’de bir Cemevi’nde “Sözümüz Var” temasıyla "Türkiye Barış Konferansı – 2025" düzenlendi.

Yeni Dönemin Ana Aktörleri

2025 itibarıyla Türkiye siyasetinde alışılmadık bir denge şekilleniyor. Daha önce “terörist” veya “ayrılıkçı” olarak nitelendirilen bazı figürler artık “âkil” ya da “kurucu önder” sıfatlarıyla anılıyor. Bu dönüşümün sembol isimlerinden biri, İmralı’daki hükümlü.

İmralı'daki hükümlü, Serxwebûn dergisinin Mayıs 2025’te yayımlanan 521. sayısında, 25 Nisan tarihli “Perspektif” başlıklı yazısında Kürdlüğü ve Kürd sorununu ele alırken Alevilik ve Dersim üzerine yaptığı açıklamalarla yalnızca siyasi değil, kültürel ve tarihsel zeminde de radikal bir yeniden tanımlama sürecinin sinyallerini veriyor.

İsmail Engin : DEM ve MHP

[İsmail Engin] DEM ve MHP iki parti de gayet doğal olarak Alevilere yönelik politikalar yürütüyor.

Politikaları doğrultusunda ayrı ayrı Cemevleri açıyor veya açılmasına fiili destek veriyorlar.

Biri Kürd, diğeri Türk tabanıyla..  Ve yeni Kürd açılımının da paydaşları. 

* * *

Kısaca: 

1) DEM Parti Milletvekili aynı zamanda Garip Dede Dergahı Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı. 

2) Keza, TBMM'de "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu" üyesi. 

- Bilindiği üzere ilgili komisyonun bir dinamik gücü MHP.. ve diğer dinamik gücü DEM Parti; komisyonda ortak çalışıyorlar. -

3) Garip Dede Dergahı Vakfı, aynı zamanda Türkiye Alevi Federasyonu (ADFE) üyesi. 

4) Diğer taraftan ADFE, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu’nun da bir parçası ve Türkiye'de belli başlı çatı örgütleriyle işbirliği içerisinde, paydaş kurum.

* * *

Hacıbektaş Halk Platformu, 

MHP inisiyatifle Hacıbektaş'ta yapılan Horasan Erenleri Dergahı Cemevi'ni bir "asimilasyon" politikasının vücut bulmuş hali olarak görüyor. 

Platform, ADFE'nin paydaşı Alevi Bektaşi Federasyonu ile mealen bir bildiride buluşuyor; yahut ortak bir bildiri kaleme alıyor.

Yayınlanan bildiride, 

"Alevilik Satılık Değildir! Alevilik bir oy deposu değildir."

dendikten sonra konu hakkında yapılan değerlendirmede şu husus vurgulanıyor:

"Hacıbektaş’ta yapılan bu girişimi inanç merkezimize yönelik bir siyasal işgal hamlesi, Alevi ve Bektaşi kimliğini asimile etme ve kontrol altına alma çabası"

Özetle :

Türkiye Alevi Federasyonu ve Garip Dede Dergahı Vakfı ile söz konusu vakfın Yönetim Kurulu Başkanı DEM Milletvekili

İsmail Engin : İçimizdeki Neyzen – Unutulan Bektaşi Neyzen Tevfik (Tevfik Kolaylı, 1879 – 1953) [Video]

İsmail Engin : İçimizdeki Neyzen – Unutulan Bektaşi Neyzen Tevfik (Tevfik Kolaylı, 1879 – 1953), 2'58'' [07.10.2025]

https://youtube.com/shorts/8jfC0ClyrQ0

“Hacı Bektaş, Cenab-ı Mevlânâ / Neyle meyden kanat takınca bana” diyor ve anlatıyordu : “Meyde Bektaşî göründüm neyde oldum Mevlevî / Meşrebim Molla-yı Rûmî, mezhebim Bektaşîdir”:

İsmail Engin : Bektaşi [Video]

İsmail Engin : "Bektaşi" 2'57'' [05.10.2025]

https://youtube.com/shorts/Txlv9JQQlKc

Bektaşi kimdir? Onu tanıyan, sadece Hacı Bektaş’ı değil; Bekri Mustafa’yı, Nasreddin Hoca’yı, Karagöz’ü ve perde gazellerinin şairi Hilmî’yi de bilir :

İsmail Engin : Türkiye'de (Sosyal - Kültürel) Antropolojinin Kurumsal Tarihi (1925 – 1983) [Video]

İsmail Engin : Türkiye'de (Sosyal - Kültürel) Antropolojinin Kurumsal Tarihi (1925 – 1983), 2'55'' [04.10.2025]

https://youtube.com/shorts/enKztcShd3Y

→ Türkiye Antropoloji Tetkikat Merkezi → Türk Antropoloji Mecmuası → Türk Antropoloji Enstitüsü → Antropoloji Bilimleri Araştırma Enstitüsü → DTCF Antropoloji Kürsüsü → Antropoloji Dergisi → İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Kürsüsü → Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Dergisi → Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü → Fırat Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü... * * * Şevket Aziz Kansu → Nermin Erdentuğ → Orhan Acıpayamlı Prof. Dr. Mümtaz Turhan → Prof. Dr. Charles William Merton Hart Bozkurt Güvenç

İsmail Engin : Baydemir'den Bahçeli'ye - Aleviler Siyasi Arenanın Malzemesi Olurken...

[İsmail Engin] Önceden belirteyim : Bu siyasetin doğasında var ve siyasi davranış da her insanın yapısında..

Ve bundan ne Aleviler ne Sünniler ne de diğerleri muaf.

CHP ve DP seçmenleri, Birlik Partisi arasında da Alevileri içeren bu tür siyasi eğilimler ve seçimlerde oy gidiş gelişleri, kayışları söz konusuydu.

* * *

2011'de Diyarbakır'da Diyarbakır Kültür ve Cemevi Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ve BDP Eş Genel Başkanı Gültan Kışanak’ın katılımıyla açıldı.

Alevi örgütlerinin tepe noktalarındaki önemli başkanları bu açılışa iştirak etti.

Gülten Kışanak :

"bu cemevinin açılışıyla Seyit Rıza'nın ve Mazlum Doğan'ın ruhu şad oldu"

dedi.

O sıralarda, Diyarbakır'da ana yollardan birine Şeyh Said bulvarı isminin verilmesi de 29/11/2011 tarihinde 274 sayılı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi kararıyla Osman Baydemir döneminde alındı..

* * *

HDP'nin Alevi politikasının şekillenmesine, Diyarbakır'da 2013 yılında yapılan "Kürdistan 1’inci Alevi Konferansı" önemli bir destek sundu.

İsmail Engin : Türkiye'de Fotoğraf ve Antropoloji [Video]

İsmail Engin : Türkiye'de Fotoğraf ve Antropoloji, 2'58'' [03.10.2025]

https://youtube.com/shorts/5NRJ6n3lJxA

Antropoloji ile fotoğraf arasındaki ilişki, kültürel olguları görünür kılma ve çözümleme açısından önemini korumaktadır. Ancak günümüzde fotoğraf çekimi, bilgi gizliliği ve kişilik hakları çerçevesinde yasal sınırlamalara tabidir. Ve, antropologların karşılaştığı önemli bir mesele de fotoğrafların akademik kullanıma uygun biçimde künyelendirilmesidir. Fotoğrafın ne zaman, nerede ve hangi koşullarda çekildiği gibi bilgiler, hem bilimsel analiz hem de arşivleme açısından büyük önem taşır. Günümüzde dijital fotoğraf makinalarında fotoğrafın teknik özellikleri doğal olarak kaydediliyor. Örneğin, onun ne zaman çekildiğini - tarihlendirme sorununu en aza indiriyor veya tamamen bertaraf ediyor. Ancak, fotoğrafın tarihlendirilmesinde kullanılan teknikler, farklılıklar içeriyor. Makina tarafından doğrudan fotoğrafın "ön / görünen yüzüne" yapıştırılmış tarihlendirme ile dijital ortamda fotoğrafın "arka künyesi"ne yapıştırılmış tarihlendirme, iki farklı teknik... Türkiye’de fotoğrafın künyelenmesi tekniğini başarıyla kullanan isimlerden biri, antropolog-sosyolog Sabri Çakır’dır. Estetik kaygılarla bu künyeleme tekniğine soğuk bakanlar arasında halkbilimciler yer alır. Bu isimlerden biri olan Attila Erden, alan çekimlerini estetik açıdan güçlü biçimde kullansa da, teknik verileri eksik bıraktığı için, fotoğrafları güçlü etnografik arşiv niteliği taşısa da bilimsel bağlamda değerlendirmeye, "kayıtlı olmayan hafızaya özgü" sınırlı şekilde cevap vermektedir:

İsmail Engin : Tahtacılara Etnografik Bakışın Öncüsü Ulrich Jasper Seetzen [1767–1811] ve Kumaşıyla Üçetek [Video]

İsmail Engin : Tahtacılara Etnografik Bakışın Öncüsü Ulrich Jasper Seetzen [1767–1811] ve Kumaşıyla Üçetek, 2'55'' [01.10.2025]

https://youtube.com/shorts/g63WhzFc22I

İsmail Engin : Aleviler, İbadet Dilleri, Xızır’ın Dili ve Seçilmişlik, Asimilasyona Farklı Bir Bakış [Video]

İsmail Engin : Aleviler, İbadet Dilleri, Xızır’ın Dili ve Seçilmişlik, Asimilasyona Farklı Bir Bakış, 8'28'' [27.09.2025]

https://youtu.be/IxzzmreOTNw

İsmail Engin : Rüyada Hacı Bektaş Veli’yi Görmek… Rüya Tabirlerinde Hacı Bektaş Veli [Video]

İsmail Engin : Rüyada Hacı Bektaş Veli’yi Görmek… Rüya Tabirlerinde Hacı Bektaş Veli, 2'59'' [29.09.2025]

https://youtube.com/shorts/fU7MfuWnQ2A

“Haluk soruyor: Geçen gece enteresan bir rüya gördüm. Rüyada Hacı Bektaş-ı Veli’yi görmek ne anlama geliyor? Yorumlar mısınız?” Hacı Bektaş Veli’yi hiç tanımayan, hakkında hiçbir şey bilmeyen biri onu rüyasında görebilir mi? Kültürel, dini ve inanç temelli perspektiften bakıldığında bu sorunun yanıtı “hayır”dır. Ancak kişi, Hacı Bektaş Veli’yi zihninde, kalbinde bir yere yerleştirmiş, adını duymuş, fikirlerini öğrenmiş ya da bir şekilde ona bağ kurmuşsa, rüyasında onu gördüğünü söyleyebilir. Rüya, bu içsel yerleşikliğin, bağın yansımasıdır. Kişi, rüyasında gerçekten de Hacı Bektaş Veli’yi görebilir mi? Gördüğünü belirtebilir! Bu ne anlama gelir? Haluk’un sorusuna dönersek:

İsmail Engin : Balenin Entelektüeli ve Bektaşisi Nasuh Barın (1954–2020) [Video]

İsmail Engin : Balenin Entelektüeli ve Bektaşisi Nasuh Barın (1954–2020), 2'54'' [26.09.2025]

https://youtube.com/shorts/fA3lnmBNb8k

Bektaşi Babası Muammer Barın’ın oğlu olan Nasuh Barın, 1954’te Ankara’da doğdu. Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Yüksek Bale Bölümü’nü 1974’te tamamladıktan sonra, Milli Eğitim Bakanlığı bursuyla Almanya Essen’de, Dans Kompozisyonu Kuramı eğitimini üniversite düzeyinde aldı. Türkiye’ye döndü. Ankara Devlet Balesi’nde bir yıl görev yaptı. İstanbul’da, Miles Davis’in müzikleri üzerine yaptığı ilk özgün modern dans eseri ve Türk modern dansı için öncü bir çalışma olarak kabul edilen"Maskeler"ini (1983) ve “Ruhi Su Sanat Gecesi”nde (2 Ekim 1995, AKM) Ruhi Su’nun deyişlerini koreografik sunumla sahneye taşıdı. Sevgi Sanlı’nın "Kaygusuz Abdal" (2002) oyununun koreografisini yaptı. Diyanet, Alevilik-Bektaşilik ve örgütlenmesi ile medya ve akademisi, Alevi müziği, Semahlar, Pir Sultan, Cemevi Mimarisi; Adorno, Millicent Dobson da ilgi alanları arasındaydı:

İsmail Engin : Almancılar - Neşet Ertaş, Makbul Hafızaya İnat Unutularak Hatırlanan Bir Garip [Video]

İsmail Engin : Almancılar - Neşet Ertaş, Makbul Hafızaya İnat Unutularak Hatırlanan Bir Garip, 2'59'' [25.09.2025]

https://youtube.com/shorts/_EF-bJE5saM

Hafıza, çoğu zaman makbul olanı seçer. Hatırlamakla unutmak arasında sarkacın bir ucuna kimi alacağını bilir: Birini hatırlar, diğerini unutur. Sonra da aynı değerleri, aynı kavramları durmaksızın tekrar eder. Neşet Ertaş işte o unutulanlardan biriydi. Yaşarken de öyleydi. Ötekileştirilmişti. Ve biz, unutarak hatırlayan bir toplumuz. Bugün hakkında 20’yi aşkın yüksek lisans tezi, 1 doktora çalışması, 1 sanatta yeterlik tezi yapılmış durumda. Hâlâ devam eden akademik çalışmalar var.. Bozlak ustası ozan, Devlet sanatçılığını reddetti. UNESCO, 2009’da onu “Yaşayan İnsan Hazinesi” ilan etti. 25 Eylül 2012’de Hakk’a yürüdü. Mezarı Kırşehir’de. Şiirlerinde garip mahlası kullanıyordu. Ve esasen garipliği de yaşıyordu. Halkın, garipliğin, gönlün, sevdanın, acının, gurbetin sanatçısıydı.. Alevi kurumları tarafından yeterince sahiplenilmedi:

İsmail Engin : Almancılar - Pierburg ve Ford Grevleri (1973) [Video]

İsmail Engin : Almancılar - Pierburg ve Ford Grevleri (1973), 2'52'' [24.09.2025]

https://youtube.com/shorts/Ypl8-XJNT0E

Pierburg Grevi (13–17 Ağustos 1973) : Pierburg Otomotiv Tedarik Fabrikası’nda, göçmen işçilerin başlattığı ve kadınların öncülük ettiği grev, Federal Almanya’da kazanımla sonuçlanan ilk büyük çaplı göçmen kadın işçi hareketidir. Ford Grevi (24–30 Ağustos 1973): Köln’deki Ford fabrikasında yaşanan grev başarısızlıkla sonuçlandı. Pierburg’daki zafer, göçmen işçilerin dayanışmasının bir örneği olurken; Ford grevi, sendikasızlığın göçmen işçilerin örgütlenme çabalarını nasıl kırabildiğini gösterdi. Ford fabrikası, Almanya’daki Türkiyeli işçilerin ilk örgütlendiği yerlerden biri olup, Avrupa Türkiyeli Toplumcular Federasyonu (ATTF) gibi yapılar da burada şekillendi:

İsmail Engin : Tarikattan Devlete: Arnavutluk’ta Bektaşiler, Din ve Milliyetçilik İlintisi - II [Video]

İsmail Engin : Tarikattan Devlete: Arnavutluk’ta Bektaşiler, Din ve Milliyetçilik İlintisi - II, 2'50'' [19.09.2025]

https://youtube.com/shorts/XQiZSwxlSLg

Arnavutluk’un 1912’deki bağımsızlık ilânı sürecinde Bektaşilik ayrıcalıklı bir konum ve Bektaşiler de ülkedeki üçüncü büyük dinî grup olarak kabul edildi. Ardından Bektaşi tarikatı, iç yapısını ve toplumsal rolünü kongrelerle yeniden tanımlamaya yöneldi. 1921’den itibaren, tarikatın sadece dinî değil, sosyo-politik pozisyonunu da yeniden kurguladığı dokuz büyük kongre düzenlendi. 1929’daki üçüncü kongre, bir kırılma noktasıydı. Bu kongrede Bektaşiler, kendilerini diğer İslâm topluluklarından bağımsız, özerk bir dinî topluluk olarak tanımladı. Aynı yıl, "kryegjysh" makamı kuruldu, merkezî Kryegjyshata’nın Tiran’da olacağı duyuruldu:

İsmail Engin : Tarikattan Devlete Arnavutluk’ta Bektaşiler, Din ve Milliyetçilik İlintisi - I [Video]

İsmail Engin : Tarikattan Devlete Arnavutluk’ta Bektaşiler, Din ve Milliyetçilik İlintisi - I, 2'58'' [17.09.2025]

https://youtube.com/shorts/videmfIwcTQ

Bektaşi tarikatı mensupları, 17. yüzyıldan bu yana Arnavutluk topraklarında etkin şekilde salt dinî anlayıştan ibaret olmayan, bölgenin sosyal, kültürel ve siyasal dokusuna da önemli katkılar sunan bir varlık gösteriyor. Tarikat, özellikle 19. yüzyılda Arnavut millî uyanışı olarak bilinen "Rilindja Kombëtare" (Ulusal Diriliş) hareketinde üstlendiği rolle dikkat çekiyor. Amacı, Arnavut kimliğini yeniden inşa etmek, ulusal bir bilinç oluşturmak ve halkın ortak etnik-kültürel paydada birleşmesini sağlamak olan Hareket, 1870’lerde Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkimiyeti altındaki Arnavut topraklarında başlamış, sonuçta Arnavutluk 1912’de bağımsızlığını kazanmıştır. Harekete katılanlar, halk arasında “dirilişçiler” - "rilindas" olarak adlandırılmıştır:

İsmail Engin : İslâmın Kolonizatörleri - Seyyidler [Video]

İsmail Engin : İslâmın Kolonizatörleri - Seyyidler, 2'36'' [14.09.2025]

https://youtube.com/shorts/5NcKV93XS38

Seyyidler, Osmanlı toplumunda dini ve sosyal statüleri dolayısıyla Padişah beratıyla ve kanunnâmelerde kendilerine muafiyet tanınan imtiyazlı bir sınıfa aittir. Nakîbü’l-Eşrâf huzurunda seyyidliğini ispatlayan ve siyâdet hücceti alanlar, reaya sınıfından askerî sınıfa geçer. Aileden bir kişinin siyâdet hücceti alması tüm ailenin askerî sınıfa geçmesi demektir. Seyyidler devletin iskâna açmada zorlandığı bölgelerde İslâmın yayılması ve yeni yerleşim yerleri açılmasında öncüdür. Bu bölgelerde karakol vazifesi de gören tekke ve zaviyeler açılmış, devlet tarafından muafiyetler sağlanmıştır:

İsmail Engin : Soya Dayalı Ayrıcalıklı Bir Statü Grubu Seyyidler ve Şerifler [Video]

İsmail Engin : Soya Dayalı Ayrıcalıklı Bir Statü Grubu Seyyidler ve Şerifler, 2'59'' [13.09.2025]

https://youtube.com/shorts/aW4SUQiKnck

Rüya Kılıç’ın 1994’te Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak danışmanlığında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde hazırladığı yüksek lisans tezi, "Hilâfet Mücadelelerinin İslâm Tarihinde ve Osmanlı İmparatorluğu'nda Toplumsal Yapıdaki İzdüşümü: Seyyid ve Şerifler" başlığını taşır. Çalışmanın amacı, İslâm ve Osmanlı toplumlarında önemli ancak yeterince incelenmemiş İslamî mirasın bir göstergesi ve soya dayalı ayrıcalıklı bir statü grubunu oluşturan seyyid ve şeriflerin, sosyal yapıdaki yerini ortaya koymaktır:

İsmail Engin : Seyyid ve Seyyidlik [Video]

İsmail Engin : Seyyid ve Seyyidlik, 2'50'' [12.09.2025]

https://youtube.com/shorts/LOytn6Z88O4

Bir süreden beri "Seyyidler" çoğaldı ve "Seyyidlik" yerli yersiz ünvan olarak kullanılır oldu... O halde, Seyyidlik nedir? Seyyid kimdir?:

İsmail Engin : Alper Çağlayan (1948–2025) ve Alevilik - Bektaşilik Çalışmaları [Video]

İsmail Engin : Alper Çağlayan (1948–2025) ve Alevilik - Bektaşilik Çalışmaları, 2'25'' [11.09.2025]

https://youtube.com/shorts/GWekttxkJsM

“Seyit Süleyman” (1999), “Pir Sultan” (1999), “Cibali Sultan ya da Cebe Ali Bey” (2000), “Alevilikte Semah Olgusu” (2000).. gibi makaleleri yayınlandı. “Cibali Sultan Evlatlarından Seyit Süleyman – Hayatı ve Eserleri” (1996), “Çubuk Yöresinde Erkân” (2002), “Kur’an ve Ehl-i Beyt Kaynaklı Alevî Yolunda Erkân: Çubuk Yöresi Örneği” (2017), “İki Çağlayan’dan Nefesler” (2022) adlı çalışmalarıyla Alevi – Bektaşi dünyasında tanınıyor. Alper Çağlayan, son yıllarda Pir Sultan üzerine yazılan bazı eserlerde, birden fazla Pir Sultan olduğu yönündeki görüşlerin “Pir Sultan imajını” zedelediğini savunur. Ona göre, Alevi öğretisinde tek Pir Sultan vardır. Deyişlerinde sıkça geçen “Şah” ise İran Şahı değil, doğrudan İmam Ali’dir. Çağlayan için Pir Sultan, yalnızca büyük bir "Hak âşığı"dır:

İsmail Engin : Teknoloji - Geleceğin Dini? [Video]

İsmail Engin : Teknoloji - Geleceğin Dini? 2'55'' [10.09.2025]

https://youtube.com/shorts/o6R29uuSumA

Geleceğin dünyasına başka gözle bakıldığında renkler canlı, insan silik; ruhsuz, mekanik, yapayalnız... Her yer dijital ağlarla örülü. Gerçeklik, algoritmalarla biçimlendirilmiş simülasyon. Bu evrende, yeni din: teknoloji. Tapılan şey, ekranın ışığı. Her yeni güncellemeyle kurulan bağlantılar, yankılanıyor veri bulutlarında. Botların eşliğindeki yapay zekâ, dünyayı, insanı yeniden tasarlayan tanrıya dönüşüyor. Ve duygu, dijitalleşirken iş artıyor. Zaman "online"; hayat bir parola kadar uzakta. Kodla başlıyor gün, şifreyle açılıyor hayat. Teknolojinin mabetleri: İbadete dönüşen “çalışma ofisleri.” Her köşe başı bir istasyon. Dakika, saat, gün başına kiralanıyor zaman. Bir kod geliyor, kapı açılıyor. Ve insan, o odada var olabilmek için bir süre çalışıyor. Köleleştirilen varlık hakkını, üretimle, daha doğrusu “tüketilmekle” kazanıyor. Hayat alanı daralırken, çalışma süresi genişliyor. Zamanını kendi eliyle başka cihaza sunuyor:

İsmail Engin : Kul Tigin [Video]

İsmail Engin : Kul Tigin, 2'14'' [09.09.2025]

https://youtube.com/shorts/DX1ZRd-m7L0

... iliştirilmiş beş yıldız miğferine | yardımcılarının yedeğinde | simsiyah atının eyerinde | dipsiz karanlık geceyle | kardaştı || rüzgar bile tanıyordu | ne zaman atını mahmuzlasa | sessiz çığlıklarla dallar kırılıyordu || sonra birden | onun | AKtolgalı Beylerbeyi'nin | yankılandı sesi || ...

İsmail Engin : Bruno Taut ve Hufeisensiedlung [Video]

İsmail Engin : Bruno Taut ve Hufeisensiedlung, 5'34'' [12.09.2024]

https://youtube.com/shorts/LaeVJ-LSAUs

https://youtu.be/yWAlraA4_cY

Berlin'in Neukölln bölgesindeki Britz semtindeki Hufeisensiedlung'ta | At Nalı Şeklindeki Yerleşim Mekânındayız. Hufeisensiedlung, 1925 ile 1933 yılları arasında inşa edilmiş bir sosyal konut sitesidir. Bruno Taut, Martin Wagner ve bahçe mimarı Leberecht Migge'nin planlarına göre yaratıldı. İlk sosyal konut projelerinden biri olup modern kentsel gelişimin ve yeni yapılaşmanın simgesi olarak kabul ediliyor :

İsmail Engin : An'ı yakalayan, zamanı aşan ressam Frans Hals [Video]

İsmail Engin : An'ı yakalayan, zamanı aşan ressam Frans Hals, 3'38'' [11.09.2024]

https://youtu.be/sdhXnQYYNoM

Frans Hals (1582/83–1666), Rembrandt ve Vermeer'in yanı sıra 17. yüzyılın seçkin Hollandalı ressamlarından ve en önemli portrecilerden biridir. Neredeyse tüm yaşamını geçirdiği Haarlem'deki Hollanda burjuvazisinin etkileyici portrelerinin yanı sıra şarkıcıları, şovmenleri veya balıkçı çocuklarını yakın plan yarım figürler olarak resmetti. Hollanda'da sosyal dışlanmışları itilmişleri portre formatında birey olarak resmeden ilk sanatçıdır. O, aynı zamanda son derece yenilikçi tür resimleri ve gerçek boyutlu karakter çalışmalarıyla çağdaş portrede yer bulamayan toplumun marjinalleştirilmiş gruplarının daha önce bilinmeyen bir görünürlük kazanmasına yardımcı oldu:

İsmail Engin : Almancılar – I. Kuşak: Gurbetçinin Türküsü [Video]

İsmail Engin : Almancılar – I. Kuşak: Gurbetçinin Türküsü, 2'59'' [04.09.2025]

https://youtube.com/shorts/jhAg-VYgOwc

İki dilin arasında; biraz Almanca, biraz Türkçe. Ne Türkçe ne Almanca.. “Krank oldu”… Kelime kelime, hece hece yarımdı; hekime derdini anlatamadı. … * * * “Gülüzar-Bahnhof”ta buluştu, ceplerinde bir avuç memleket. Çarıkları atmıştı amma kalmıştı ayağında yün çorap, yüreğinde hep bir tutam umut. “Harman-Platz”da aktarma yaptı — Rayların üzerinden atlayarak geçti karşıya. “Zürükbilaybıncı” “sür ibram”dı. “Geri dönüşçü” dediler adına; dönmeyenleri daha iyi anladı. * * * “Gurbette ömrüm geçecek” derken, zaman aktı; o yıkılası, kahrolası zalim gurbet, göz göre göre anlamadan vatanlaşmıştı. Mezar taşları gibi, ölüler de yer tuttu burada. Yabancı gördüğü – görüldüğü toprağa, kendi adını kazıdı. Ve ardından bir gazel okundu: "Almanya’da Ölenler" için:

İsmail Engin : Antropoloji Tarihine Sanatla Bakış - Sanatta Yabancının İcadı [Video]

İsmail Engin : Antropoloji Tarihine Sanatla Bakış - Sanatta Yabancının İcadı, 5'33'' [24.11.2024]

https://youtu.be/PgRuYf1ehbk

"Die Erfindung des Fremden in der Kunst" [Sanatta Yabancının İcadı] adlı sergi...

Antropoloji ve tarihi açısından son zamanların en önemli sergisi..

İsmail Engin : Biz Böyleyiz, Siz Nasılsınız? [Video]

İsmail Engin : Biz Böyleyiz, Siz Nasılsınız?, 2'55'' [02.09.2025]

https://youtube.com/shorts/7Vt9SXjjhfM

"İnsan kendi yalanlarına inanmaya başladığında, hakikat sessizliğe gömülür." Görmek istemediğimiz gerçekleri halının altına süpürüyor, düşünmeden konuşuyor, okumadan yazıyoruz. Gerçek artık kurgu: montaj kasetler, kırpılmış videolar, yapay seslerle üretilmiş dijital hakikatler... Her şeyin mubah sayıldığı bir çağdayız. Ve troller… Emirle gece klavyeyle yalan ekiyor, sabah şakşakçılar, şipşakçıklar tarafından bunlar “gerçek” diye biçilip servis ediliyor. İtiraz eden her ses, linç korosunun hedefi oluyor. Sessizce başlıyor, fısıltıyla güç kazanıyor, sonra yukarıdan gelen tek sesle çığ gibi büyüyor. Kalabalık alkışlıyor; düşünmeden, sorgulamadan, sadece onaylıyor, yaydıkça yayıyor. Gerçeğin diliyse olabildiğince sansürden nasipleniyor:

İsmail Engin : Zamanın Formatı Değişirken - Alevilikte Bellek, Kimlik ve Dijital Dönüşüm [Video]

İsmail Engin : Zamanın Formatı Değişirken - Alevilikte Bellek, Kimlik ve Dijital Dönüşüm, 2'58'' [31.08.2025]

https://youtube.com/shorts/IiSq__9IlHA

Alevi belleği yahut hafızası, bugün dijital evrende başka bir dile ve forma bürünüyor. Meydanlarda, cem evlerinde var olan bilgi, artık ekranlara, sosyal medya platformlarına, forumlara taşınmış durumda. Kerbela anlatısı, Hz. Ali'nin tasvirleri, cem kayıtları, semah videoları artık YouTube videolarında, sosyal medya postlarında ve dijital arşivlerde. Görsel imgeler dijital ikonografiye dönüşüyor; sözlü anlatı, yorumlarla çoğalıyor ve katmanlanıyor.

Kamusal dijital alan, tarafsız değil. Algoritmalar, içerik filtreleri ve görünürlük politikaları, neyin görünür olacağına, neyin sessizce kaybolacağına karar veriyor. Ve dijital alan, yalnızca bir paylaşım ortamı değil; aynı zamanda beraberinde yeni soruları da getiren bir mücadele sahası: Ne korunmalı, ne sorgulanmalı? Kutsal olan ne, tarihsel katman olan ne? Dijital arşiv hangi fonksiyonu üstleniyor?:

İsmail Engin : Alevilikte Yeni Değerler ve Bellek [Video]

İsmail Engin : Alevilikte Yeni Değerler ve Bellek, 2'56'' [30.08.2025]

https://youtube.com/shorts/XUzQTk6_T-Q

Son otuz yılda, yeni bir bellek kuruluyor. Masa başlarında, seminer salonlarında, dijital ekranlarda, projelerde, tüzüklerde ince ince örülüyor. Resmî kurumların eli değiyor, sivil toplumun örgütleri devreye giriyor. Ortaya çıkan şey, bir hatıra değil artık: bir tasarım. Hatırlamak için değil, unutmak için. Bu tasarım, yüzlerce yıl boyunca ocaklardan ocaklara aktarılan, dilden değil gönülden söylenen, o Alevi belleğine benzemiyor. O bellek, kendiliğinden doğar, yaşanarak çoğalır; nefesle büyürdü. Görülerek, yaşanılarak öğrenilir, sırra gömülerek anlatılırdı. Şimdi, belgeler, broşürler, tabelalara sıkışmış isimler var:

İsmail Engin : Ocak Dağılır, Alevilik Çözülürken [Video]

İsmail Engin : Ocak Dağılır, Alevilik Çözülürken, 2'53'' [28.08.2025]

https://youtube.com/shorts/lfLPG8yANPo

(...) şimdi dede yalnız, talip yitik. Dede sessiz, talip bağsız; her biri bir uçta, biri diğerine hissiz ve yabancı. Kimi zaman küs, çoğu zaman suskun… Yol, takatsiz. Bir zamanlar el eleydiler; sözde, lokmada, sırda birdiler. Dede ocaktı, talip köz. Yol'a değil, kendi yollarına savruldular. Ve yine şimdilerde, dernekler güçsüz, sanki kabuk, içinde boşluk, dışında gurur. Ocaklar dağılmış. talip başka yerde, dede başka yerde. Erkân yetim, terazi dengesiz. Yol, eksik! Ve görülüyor ki, gelen “Rönesans” dedikleri, bir diriliş değil, dağılmanın sızısı: