İsmail Engin : Çamşıhılı Alevi Ozanı Hüseyin Gazi Metin Dede [Video]

İsmail Engin : Çamşıhılı Alevi Ozanı Hüseyin Gazi Metin Dede (1939 – 29.11.2024) 2'58'' [29.11.2025]

https://youtube.com/shorts/M1NDQs_7b5c

Alevilik bağlamında Hüseyin Gazi Metin’in iki dönemi vardı: İslâm ve İslâm dışı.. 2000’de yayınlanan “İnsan, Tanrı Dinler ve Alevilik” adlı eserinde “İslamiyetin asıl özünü Alevilik oluşturur.” (s. 49) diyen de oydu, sonrasında “İslâm bizim neremizde?” diye soran da... Ve “Diyorlarki Arap Ali / Kurduğu kırkların yolu / Boşuna uzatma dili / Alisiz Alevi olmaz” (s. 80-81) diyen de.. :

İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz [Video]

İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz, 2'52'' [27.11.2025]

https://youtube.com/shorts/rhE0ymOKviY

26 Kasım 2022’de aramızdan ayrıldığında, ardında 13 kaseti 72 plağıyla, dizelere dökülmüş acılar değil; Almanya’ya uzanan işçi yolculuğunun ortak hafızasını, türkülerde bıraktı. “Almanya'ya gitmeye hak kazandınız” : Yıl 1962 idi. İşçi Bulma Kurumu onları Sirkeci tren garında topladı. Ellerine birer paket, birer de bilet verdiler. "Sirkeci’den elime bir kontrat verdiler / Çalışacağın yer Alamanya dediler / Bir paket bir de bilet / Haydi yollan ettiler" 29 Ekim 1967’de, düzenlenen Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında ilk kez sahneye çıktı; o günden sonra saz, söz ve işçilik birbirine karıştı. “Alamanya, Alamanya... Türk gibi işçi bulaman ya! Alamanya, Alamanya...” dedi. Ford’da grev olduğunda, iş krizi çıktığında, Türk delikanlıları "Oma"larla evlendiğinde, üretim yetişmediğinde… Her defasında gurbetin kronik defterine bir mısra daha ekledi. "Artık bize yaramazsın dediler / İstikamet Türkiye’yi gösterdiler aman aman / Geldim güle oynaya / Çok para kazanmaya / Kalayım Almanya’da" :

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri [Video]

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri, Razgrad [обл. Разград] – Bulgaristan, 2005, 1'26'' [2005]

https://youtube.com/shorts/l4R2bOqSlG8

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi [Video]

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi, 2'36'' [13.11.2025]

https://youtube.com/shorts/SYdGsE4KtJc

O an, yerle gök birbirine karıştı. Kandil titredi, zaman niyaz etti. Sesleniyordu, özü de Turap olan: “Eyyy Ali... Biz seni senden aldık. Kimi Türk, kimi Kürt, kimi Zaza eyledik. Fatıma’ya tek eşli ederken, Zülfikâr’ı elinden alıp sana tahta kılıç verdik. Şeriat kapısından çekip, sırr-ı Hakikat, İnsan-ı Kâmil, başımıza taç ettik. Yer, alnını göğe dayadı. Yol uzadı. Geriye hoş bir seda olarak bir kamyonun arkasında okunan şu yazı kaldı: “Senin de mi Pir’in Ali?”

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında [Video]

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında 2'59'' [11.11.2025]

https://youtube.com/shorts/_h2m35ScM6s

İnanç pratikleri, geleneksel kapalı cemaat yaşamının dışına taştı, kamusal alanda görünür hâle gelirken, belirgin bir dönüşümü de beraberinde getirdi. Tanınırlık ve kabul görme arayışı, inanç pratiklerinin estetik ve gösterisel biçimlere dönüşmesine neden oldu. “Semah ekipleri”, “halk oyunları ekipleri” gibi kuruldu; semahçıların giysileri “kostüm” niteliği kazandı; semahın dönüş hareketleri koreografiyle “sahne gösterisine” uyarlandı. Bir ibadet biçiminden çıkarak “oyun” formuna evrildi; folklorik, görsel ve teatral bir nitelik kazandı. Kent yaşamına dahil olan bireyler, kent sokaklarında, düğünlerde, café-bar gibi ortamlarda semah dönerek kimliklerini ifade etmeye başladı. İbadet bağlamında uyandırılan çerağlar veya deliller, ibadet olup olmadığı gözetilmeksizin her yerde uyandırılmaya başlandı; “miraçlama” konserlerde veya dernek gecelerinde “türkü sözü”ne; musahiplik teatral kardeşlik törenine dönüştü. Kutsal olan, inanç adına kamusal alanda yeniden üretildi, fakat aynı zamanda işlevsizleşip gündelikleşerek sıradanlaştı :

İsmail Engin : Hâdimü’l-fukarâ - Bedri Noyan (1912–06.11.1997) [Video]

İsmail Engin : Hâdimü’l-fukarâ - Bedri Noyan (1912–06.11.1997), 2'59'' [06.11.2025]

https://youtube.com/shorts/IhimDGnt3KM

"Özleyiş" [“Kemanımla ona bir ses verebilseydim eğer.”]

Dedebaba, hattat, ressam, şair ve müzisyen kimliğiyle tanınır :

İsmail Engin : Bülent Ecevit (1925–2006) [Video]

İsmail Engin : Bülent Ecevit (1925–2006), 2'57'' [05.11.2025]

https://youtube.com/shorts/y9qjitei2W8

Türk şair, yazar, çevirmen, siyasetçi ve devlet adamı. Almanya’ya işgücü göçü sürecinin başlarında kapsamlı rapor hazırlayarak ve işçilerle yaptığı söyleşilerle öne çıktı. “Ulus”, “Yeni Ulus”, “Halkçı” ve “Milliyet” gazetelerinde yazar ve yönetici olarak çalıştı; “Forum”, “Özgür İnsan”, “Arayış” ve “Güvercin” dergilerini yayımladı. 1957’de milletvekili; 1961–1965 yılları arasında Çalışma Bakanıydı; toplu sözleşme ve grev hakkının yasalaşmasını sağladı. 1966’da CHP Genel Sekreteri, 1972’de ise Genel Başkanı oldu. “Ortanın Solu” ve “Demokratik Sol” kavramlarını geliştirdi; bu düzen değişmelidir dedi :

İsmail Engin : Cemal Şener [1951– 2.11.2010]

İsmail Engin : Cemal Şener [1951– 2.11.2010], 2'57'' [03.11.2025]

https://youtube.com/shorts/tqL8GRLfXkM

Antropologtur. 1951’de Erzincan’ın Güllüce köyünde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Erzincan’da tamamladı. 78 kuşağının önemli isimlerindendi, bir süre Bayrampaşa ve Sinop Cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1980’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Bölümü’nü “Erzincan İli’nin Demografik Yapısı” adlı teziyle bitirdi. Cem Dergisinin ilk 16 sayısında yazı işleri yönetmenliğini yürüttü ve İzzettin Doğan’ın önerisiyle yazar kadrosuna katıldı. Dergide Alevilik ve onunla ilintili olarak dergahlar, törenler, Diyanet, laiklik, milliyetçilik, medya ve toplumsal yapı üzerine 25 makale kaleme aldı. Aleviliği İslamiyet içerisinde gördü, Türkmen katkılı Hakk Muhammed Ali inancıydı ve ibadet ana dilde sürdürülüyordu. 19’u Alevilik-Bektaşilik üzerine olmak üzere toplam 32 eseri yayımlandı. Rıza Zelyut, Nejat Birdoğan, Fuat Bozkurt gibi Aleviliğin kamusal alana açılmasına son derece önemli katkılar sundu :

İsmail Engin : CemAli [Video]

İsmail Engin : CemAli, 2'48'' [01.10.2025]

https://youtube.com/shorts/f5mjQ56edwA

CemAli, Türkiye’de “pop müziğin alternatif yüzü” olarak tanımlanır. Müzik eleştirmeni Max Weglarz, onların “elektronik müziğin sınırlarını zorladıklarını” belirtirken; Mefaret Aktaş, ikilinin “Batı müziğini geleneksel Türk melodileriyle eşine az rastlanır bir denge içinde harmanladıklarını” söyler. Deborah Frost ise, CemAli’yi “Doğu ile Batı arasında kurulan müzikal bir köprü” olarak nitelendirir. 1997’de yayımlanan ikinci albümleri “Youh Youh”, Türk müzikseverlerle buluşur. Bu albümde, Aşık Mahzuni Şerif’in unutulmaz eseri “Yuh Yuh” dışındaki bütün söz ve müzikleri “CemAli” imzasını taşır. İkilinin ifadesiyle, “Yuh Yuh” onların müzikal anlamda bir başkaldırısıdır, çünkü memlekette ve dünyada yuhlanacak çok şey vardır :

İsmail Engin : AB’den Türkiye’ye 2025 Eleştirisi - Din Özgürlüğü, Ayrımcılık ve Azınlık Haklarında Yetersiz İlerleme

[İsmail Engin] Avrupa Komisyonu’nun 4 Kasım 2025’te Brüksel’de yayımladığı, İngilizce toplam 114 sayfalık [112 + 2] Türkiye 2025 Raporu [Avrupa Parlamentosuna, Konseye, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesine ve Bölgeler Komitesine Sunulan Komisyon Bildirimi : AB Genişleme Politikasına İlişkin 2025 Bildirimi], Ankara’nın insan hakları, din özgürlüğü ve azınlıkların korunması alanlarında sınırlı ilerleme kaydettiğini ortaya koyuyor.

Komisyon, nefret söylemleri, ayrımcılık ve azınlıklara yönelik saldırıların devam ettiğini bildiriyor.

Din veya İnanç Özgürlüğünde Hukuki Güvenceler Var, Uygulamada Eksiklikler Sürüyor

Rapora göre; Türkiye'de, din veya inanç özgürlüğü konusunda genel olarak yeterli yasal güvenceler olsa da, bu hakların fiilen korunmasında ciddi eksiklikler bulunuyor; düşünce, vicdan ve din özgürlüğünün durumunun iyileştirilmesi gerekiyor.

Gayrimüslim ve Alevi topluluklarının tüzel kişiliklerinin tanınmaması ve ibadethanelerinin yasal statüsünün olmaması, çözülmemiş sorunlar arasında yer alıyor.

Türk eğitim sistemi, çeşitli din, mezhep ve inançlara karşı tarafsızlığı ve tarafsızlığı hâlâ garanti edemiyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararlarına rağmen zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde gerekli düzenlemelerin yapılmadığı kaydediliyor.