İsmail Engin : Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu CHP Raporu'nda Aleviler [Video]

İsmail Engin : Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu CHP Raporu'nda Aleviler, 2'59'' [18.12.2025]

https://youtube.com/shorts/nX6mhCfV3HE

CHP raporuna göre; inanç merkezleri kapsamında, Hacı Bektaş Veli Dergâhı gibi tarihî ve inançsal mekânların yönetimi, Alevi kurumlarına, onların uygun göreceği üst yapılara veya yerel yönetimlere devredilmelidir. Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin mevcut içeriği, İslamın belirli bir yorumu merkez alıyor ve AİHM kararlarına aykırıdır; Dinler Tarihi ve Din Sosyolojisi temelinde yeniden yapılandırılmalı; tarafsız ve karşılaştırmalı olmalıdır. Raporda, Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı da ele alınıyor; Kültür Bakanlığı’na bağlı Başkanlığın, yanlış uygulamaları, Alevi toplumunun itirazları ve işlevsizliği nedeniyle kapatılması ve kurumsal ihtiyaçların Alevi örgütleriyle birlikte belirlenmesi gerektiği dile getiriliyor. Raporda, devletin inançlar karşısında tarafsızlığı; Aleviler için tam eşit yurttaşlık ilkesinin hayata geçirilmesi önceleniyor. Ancak, rapordaki şu - haklı - talebin uygulaması, mevcut Alevi kurumlarının yapısı nedeniyle zor görünüyor: Hacı Bektaş Veli Dergâhı gibi tarihî ve inançsal mekânların yönetiminin Alevi kurumlarına, onların uygun göreceği üst yapılara veya yerel yönetimlere devredilmesi... :

İsmail Engin : Devlet Bahçeli'de ve Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu MHP Raporu'nda Aleviler [Video]

İsmail Engin : Devlet Bahçeli'de ve Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu MHP Raporu'nda Aleviler, 2'50'' [16.12.2025]

https://youtube.com/shorts/y79Cdn4cUmo

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 14 Ekim 2025’te TBMM’de yapılan MHP Grup Toplantısı’nda Aleviliği “Alevi-İslam” anlayışı içinde konumlandıran bir söylem benimsedi. Mezhep ayrımlarını reddeden Bahçeli, Müslüman ve Türk kardeşliği vurgusu yaparak Cemevlerinin ibadethane olarak tanınması gerektiğini dile getirdi. Hatırlatmak gerekir ki, 1989’da Hamburg’da yayımlanan “Aleviliğin Yeri” bildirgesi de Aleviliği İslam içi bir yorum olarak tanımlamıştı. Bahçeli’nin kullandığı dil, bu bildirgede şekillenen “Alevi-İslam” yaklaşımıyla örtüşüyor. Benzer bir söylem, daha önce Cem Vakfı’nda ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun 2023’te yayımladığı “Alevi.” başlıklı videoda da görülmüştü. MHP’nin Alevi açılımı, Aleviliği İslam içi kabul eden bir ideolojik zemin üzerinde şekilleniyor; Alevilerle ilgili temel problemler, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nda yer bulmuyor:

İsmail Engin : Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu Dem Parti Raporu'nda Aleviler [Video]

İsmail Engin : Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu Dem Parti Raporu'nda Aleviler, 2'51'' [14.12.2025]

https://youtube.com/shorts/jYElSkAVi8A

Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu için DEM Partisi tarafından hazırlanan 99 sayfalık rapor, 10 Aralık 2025 tarihinde sunuldu. Raporda “Aleviliğe” on iki kez atıf yapılıyor. Alevi – Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı'na değinilmiyor. Alevilerin, inanç merkezlerinin, bu toplulukların sivil örgütlenmelerine yerel yönetimler aracılığıyla devredilmesi ve bu merkezlerin korunması güvence altına alınması gerektiği ifade ediliyor Kamusal alanda Alevi inancına mensup bireylerin üst düzey görevlerde adil temsilini sağlayacak pozitif ayrımcı önlemlerin hayata geçirilmesinin, toplumsal barışa katkı sunacak somut adımlar arasında yer aldığı kaydediliyor:

İsmail Engin : Ahmet Özer’de Türklerle Kürdler, Malazgirt ve Çaldıran - Tarihî Kavşaklar ve Ortak Kader Anlatısı [Video]

İsmail Engin : Ahmet Özer’de Türklerle Kürdler, Malazgirt ve Çaldıran - Tarihî Kavşaklar ve Ortak Kader Anlatısı, 2'57'' [08.12.2025]

https://youtube.com/shorts/fjjXVvF9tPc

Özer, Malazgirt’i Türk–Kürt ilişkilerinin başlangıç noktalarından biri olarak yorumlar. Halil İnalcık, ucta Türkmenler arasında bir bey kumandası altında akınlar yapan; komşu Müslüman veya Hıristiyan devletlerin hizmetine ücretli askerler olarak giren, “bir kısmı ‘Turcopoul’ adını alarak Bizans hizmetinde” kalan “Hıristiyanlaşmış” “akıncı-savaşçılar”ı betimler; bunlar, “Rodos şövalyeleri yanında ücretli asker bölüğü halinde idi.” der. Malazgirt Meydan Muharebesi’nde Müslüman Türklerle Turkopollar aracılığıyla Hristiyan Türkler de karşı karşıya gelmişti. Özer ise bu çerçeveye Kürt unsurunu dahil ederek Malazgirt’i Türklerle Kürtlerin “ortak kaderinin” ilk halkası olarak görür. Ancak Alp Arslan’ın ordusunda Kürt katkısının boyutuna dair akademik uzlaşı yoktur :

İsmail Engin : Bademler Köyü, Susuz Yaz Filmi ve Almancılar [Video]

İsmail Engin : Bademler Köyü, Susuz Yaz Filmi ve Almancılar, 2'57'' [01.12.2025] |

https://youtube.com/shorts/QV1MR_6VNBU

“Bademler Köyü İlkokulu’na Mustafa Anarat 1928’de öğretmen olarak atanır. Köylünün okuma-yazmaya azimli olduğunu görür, onların da isteği ile 1933’de köy meydanında kısa hikayelerden derlenen Aka Gündüz’ün [Hüseyin Enis Avni, ölm. 1958] kaleme aldığı 1933'te Cumhuriyet Halk Fırkası yayınları arasında basılan 16 sayfalık köy piyesi “Yarım Osman”ı sahneler. Oyuncuların tamamı köylüdendir. “Su bizim değil mi, ne şekil istersek öyle kullanırız.” “Su toprağın kanı ağa, kimse razı gelmez.” 1961'de imzalanan anlaşma ile Türkiye'den Almanya'ya işgücü gelirken, anavatanında sansüre takılan, ilk gösterimi Haziran 1964'te Berlin Film Festivali'nde yapılan "Susuz Yaz", Altın Ayı ödülünü kazanır. Türk sinema tarihinde uluslararası ödüle değer görülen ilk filmdir. Bademler’de çekilmiştir... :

İsmail Engin : Çamşıhılı Alevi Ozanı Hüseyin Gazi Metin Dede [Video]

İsmail Engin : Çamşıhılı Alevi Ozanı Hüseyin Gazi Metin Dede (1939 – 29.11.2024) 2'58'' [29.11.2025]

https://youtube.com/shorts/M1NDQs_7b5c

Alevilik bağlamında Hüseyin Gazi Metin’in iki dönemi vardı: İslâm ve İslâm dışı.. 2000’de yayınlanan “İnsan, Tanrı Dinler ve Alevilik” adlı eserinde “İslamiyetin asıl özünü Alevilik oluşturur.” (s. 49) diyen de oydu, sonrasında “İslâm bizim neremizde?” diye soran da... Ve “Diyorlarki Arap Ali / Kurduğu kırkların yolu / Boşuna uzatma dili / Alisiz Alevi olmaz” (s. 80-81) diyen de.. :

İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz [Video]

İsmail Engin : Kayserili âşık Metin Türköz, 2'52'' [27.11.2025]

https://youtube.com/shorts/rhE0ymOKviY

26 Kasım 2022’de aramızdan ayrıldığında, ardında 13 kaseti 72 plağıyla, dizelere dökülmüş acılar değil; Almanya’ya uzanan işçi yolculuğunun ortak hafızasını, türkülerde bıraktı. “Almanya'ya gitmeye hak kazandınız” : Yıl 1962 idi. İşçi Bulma Kurumu onları Sirkeci tren garında topladı. Ellerine birer paket, birer de bilet verdiler. "Sirkeci’den elime bir kontrat verdiler / Çalışacağın yer Alamanya dediler / Bir paket bir de bilet / Haydi yollan ettiler" 29 Ekim 1967’de, düzenlenen Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında ilk kez sahneye çıktı; o günden sonra saz, söz ve işçilik birbirine karıştı. “Alamanya, Alamanya... Türk gibi işçi bulaman ya! Alamanya, Alamanya...” dedi. Ford’da grev olduğunda, iş krizi çıktığında, Türk delikanlıları "Oma"larla evlendiğinde, üretim yetişmediğinde… Her defasında gurbetin kronik defterine bir mısra daha ekledi. "Artık bize yaramazsın dediler / İstikamet Türkiye’yi gösterdiler aman aman / Geldim güle oynaya / Çok para kazanmaya / Kalayım Almanya’da" :

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri [Video]

Deyiş - Bu Yolun Sahibi, Çerağlar Uyanırken, Deliorman Alevileri, Razgrad [обл. Разград] – Bulgaristan, 2005, 1'26'' [2005]

https://youtube.com/shorts/l4R2bOqSlG8

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi [Video]

İsmail Engin : Aleviler - Birlik Cemi, 2'36'' [13.11.2025]

https://youtube.com/shorts/SYdGsE4KtJc

O an, yerle gök birbirine karıştı. Kandil titredi, zaman niyaz etti. Sesleniyordu, özü de Turap olan: “Eyyy Ali... Biz seni senden aldık. Kimi Türk, kimi Kürt, kimi Zaza eyledik. Fatıma’ya tek eşli ederken, Zülfikâr’ı elinden alıp sana tahta kılıç verdik. Şeriat kapısından çekip, sırr-ı Hakikat, İnsan-ı Kâmil, başımıza taç ettik. Yer, alnını göğe dayadı. Yol uzadı. Geriye hoş bir seda olarak bir kamyonun arkasında okunan şu yazı kaldı: “Senin de mi Pir’in Ali?”

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında [Video]

İsmail Engin : Alevilik Nereye Gidiyor? Asimilasyon, Dejenerasyon, Deformasyon, Rönesans Arasında 2'59'' [11.11.2025]

https://youtube.com/shorts/_h2m35ScM6s

İnanç pratikleri, geleneksel kapalı cemaat yaşamının dışına taştı, kamusal alanda görünür hâle gelirken, belirgin bir dönüşümü de beraberinde getirdi. Tanınırlık ve kabul görme arayışı, inanç pratiklerinin estetik ve gösterisel biçimlere dönüşmesine neden oldu. “Semah ekipleri”, “halk oyunları ekipleri” gibi kuruldu; semahçıların giysileri “kostüm” niteliği kazandı; semahın dönüş hareketleri koreografiyle “sahne gösterisine” uyarlandı. Bir ibadet biçiminden çıkarak “oyun” formuna evrildi; folklorik, görsel ve teatral bir nitelik kazandı. Kent yaşamına dahil olan bireyler, kent sokaklarında, düğünlerde, café-bar gibi ortamlarda semah dönerek kimliklerini ifade etmeye başladı. İbadet bağlamında uyandırılan çerağlar veya deliller, ibadet olup olmadığı gözetilmeksizin her yerde uyandırılmaya başlandı; “miraçlama” konserlerde veya dernek gecelerinde “türkü sözü”ne; musahiplik teatral kardeşlik törenine dönüştü. Kutsal olan, inanç adına kamusal alanda yeniden üretildi, fakat aynı zamanda işlevsizleşip gündelikleşerek sıradanlaştı :