Bu Blogda Ara

23 Ekim 2025 Perşembe

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Kimi Sosyolojik Çalışmalar [Video]


İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Kimi Sosyolojik Çalışmalar, 2'58'' [17.10.2025]


"Alevi Açılımı"na giden sürecin MHP tarafından temellendirilmesi... Mehmet Eröz'den Âmiran Kurtkan Bilgiseven'e ... "Birbirine Küsen Türkler: Sünniler – Alevîler”den "Sosyal Çözülme Tehlikesi Olarak Alevi-Sünni Ayrılığı"na ve buradan hareketle "sosyal bütünlük" önerileri... Sünnileşme süreciyle ilgili ilk gözlem ve tesbitler.. ilk profesörlük tezi ve yüksek lisans tezi... :

22 Ekim 2025 Çarşamba

İsmail Engin : Makbul Hafıza [Video]

İsmail Engin : Makbul Hafıza, 2'57'' [19.10.2025] | @ismailenginhd


Her örgütlenme tarihi, aynı zamanda bir tasfiye tarihidir. “Örgütsel hafıza” genellikle, tasfiye edilenlerin unutturulması, ötekileştirilmesi; tasfiye edenlerinse yüceltilmesi ve kutsanması üzerine inşa ediliyor. Seçicidir. Ve çoğu zaman, bize “sunulan” bu hafızaya biat ve itaat ön koşul. Eleştiriye, sorgulamaya yer bırakmıyor :

18 Ekim 2025 Cumartesi

İsmail Engin : Kayıp Pir'i Ararken...

İsmail Engin : "Pir Nerede?" 2'55'' [18.10.2025]

https://youtube.com/shorts/vfA5j3JUgdA

- Para düştü Yol'un ortasına : Hakikat göçtü sessizce -

[İsmail Engin] Burada ne “Lucius Lamia Silvanus” ya da nam-ı diğer Pir Silvanus'tan, hatta Pir Konfüçyüs’ten veya ne de akademinin raflarına sıkışmış Pir Foucault’dan özlü sözler sunacağım.

Doğrudan “Pir”den söz edeceğim. Yüreğin en derin sızısından...

Vaktiyle Yol’un bir ağırlığı vardı. Söz söylendi mi, dağ taş duyar, dinlerdi. Sözün ağırlığı dağları bile eğerdi.

“Pir” denince gönüller titrer, başlar eğilir, talip yüzüne niyazla bakardı. Hakikatin sesi gökleri delerdi.

Bilinirdi ki o “Pir”, Yol’un özüydü… Erenlerin izini taşıyan, hikmetin sesi olan, hakikatin bizzat kendisiydi.

Peki, şimdi?

Zaman aktı, savurdu her şeyi.

Para düştü Yol'un ortasına : Hakikat göçtü sessizce.

Ve para, dokunduğu her şeyi bozdu. Yol da değişti.

17 Ekim 2025 Cuma

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Etnografik ve Etnolojik Çalışmalar [Video]

İsmail Engin : Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik Alanında Yapılan Erken Dönem Etnografik ve Etnolojik Çalışmalar, 2'49'' [15.10.2025]

https://youtube.com/shorts/ehT6PyPjq4I

İlgili çalışmalar; Alevi Türkmenler Tahtacıları ve Barakları, Çepnileri, Alaca'yı, Sün Köyü'nü içeriyor. 1926 - 1972 yıllarını kapsıyor. Bununla birlikte "Hacı Bektaş Tekyesi" (1926 - 1928, 1968) ve Bektaşiliği de konu ediniyor.

Coğrafyacılar ve müzeciler tarafından başlatılıyor. İlk olarak Felix von Luschan'dan ve Alman ekolünden etkileniyor :

14 Ekim 2025 Salı

İsmail Engin : MHP’nin Alevi Açılımı ve 1989 Aleviliğin Yeri Bildirgesi - Alevi İslam Çerçevesinin İzinde Yeni Bir Yönelim

[İsmail Engin] Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) Alevi açılımı ve bu kapsamda Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin son açıklamaları, Alevi örgütlerinin önemli bir kısmını hazırlıksız yakaladı.

Bahçeli’nin çıkışı, özellikle “Alevi-İslam” kavramını önceleyen bir yaklaşımla dikkat çekiyor.

MHP lideri, mezhep temelli ayrılıkları reddederek şu ifadeleri kullanıyor:
"(...) Alevi-Sünni bloklaşmasını siyasi ve ideolojik dürtülerle süreklilik içinde tahrik ve tahkim etmeye kalkışan Türk ve İslam muhaliflerinin kara kampanyasıdır. (...)
Bir defa şu hususu açık yüreklilikle söylemek mecburiyetindeyim:
İşin özünde hepimiz Müslüman değil miyiz?
Hepimizin Allah’ı bir, Peygamberi bir, kitabı bir, kıblesi bir, itikadı bir değil mi?
Hepimiz Türk milletinin onurlu ve şerefli mensupları değil miyiz?
Aramıza duvar örmek, set çekmek, aşılmaz bariyerler dikmek için satıhtaki yapay etnik ve mezhebi ayrılıklar kimi mihraklar tarafından silah gibi kullanılmadı mı? (...)
Yetmedi mi maruz kaldığımız sosyal ve siyasal maliyetler?
Yetmedi mi yanlış anlamalar ve peşin hükümler? (...)
Gönül rahatlığıyla, vicdan huzuruyla, dahası samimiyetle diyorum ki, hem Alevi’yiz, hem Sünni; hepsinden evveli de Müslüman Türk milletiyiz. (...)
Alevi İslam inancına mensup kardeşlerimiz bizim canımız, can beraberimizdir.
Onların her sorunu bizim de sorunumuz, onların her isteği bizim de isteğimizdir.
Aleviliği asıl mecra ve muhtevasından kopartıp inanç ve kültür alanından çıkartanlar, bundan tehlikesi siyasi mevzi haline dönüştürmeye çalışanlar büyük bir yanlışın failleridir.
Cami ne kadar bizimse Cemevi de bizimdir.
Cem de bizim, semah da bizim, imanın ve İslam’ın mükellefiyetleri de bizimdir.
Tabulara sığınmanın, suni gerginlikleri ve korkuları diri tutmanın, insan ve inanç haklarına kapalı durmanın hiçbir sonu ve sonucu yoktur.
Geldiğimiz bu aşamada diyeceğim şudur: Cemevinin ibadethane olarak tescili hususunda atılgan olmak, engelleri birer birer kaldıracak irade cesaretini sergilemek gerekmektedir.
Alevi İslam inancına mensup kardeşlerimizin Cemevini ibadethane olarak görmelerine anlayış ve saygı duymak lazımdır. (...)"
Bu açıklamalar, MHP’nin “Müslüman ve Türk kardeşliği” temelinde bir söylem geliştirdiğini; Alevi toplumunu bu eksende kapsama çabasında olduğunu gösteriyor.

Tarihsel Zemin: 1989 “Aleviliğin Yeri” Bildirgesi

MHP'nin bugünkü söylemi, 1989 yılında Almanya’daki Hamburg Alevi Kültür Grubu tarafından düzenlenen “Alevi Kültür Haftası” çerçevesinde yayınlanan “Aleviliğin Yeri” bildirgesini hatırlatıyor.

13 Ekim 2025 Pazartesi

İsmail Engin : Türkiye Barış Konferansı – Berlin 2025

[İsmail Engin] Geçtiğimiz günlerde Alevi camiasında iki önemli gelişme, dikkat çekici tartışmalara yol açtı:

İlk olarak, hükümete muhalif yayın politikasıyla bilinen Tele1 televizyon kanalının ve Alevi kimliğiyle öne çıkan sahibi Merdan Yanardağ’ın, Alevilerin bir kesimine yönelik eleştirel değerlendirmeleri gündeme geldi. Açıklamaların ardından bazı çatı örgütleri hızla bir kınama bildirisi yayımladı. RTÜK, bu gelişmeler üzerine, Tele1 hakkında ivedilikle inceleme - soruşturma başlattı. Öte yandan, aralarında Alevi toplumunun tanınmış isimlerinin de bulunduğu bir grup da Yanardağ’a destek vermek amacıyla imza kampanyası yürüttü.

İkinci olay, sanatçı Erdal Erzincan’ın ibadet diliyle ilgili yaptığı bir değerlendirme üzerine patlak verdi. Erzincan, bu açıklamaları nedeniyle tehditler aldığını belirtmek zorunda kaldı. Serçeşme ile bağlantılı sosyal medya hesaplarından yapılan açıklamalarla ortam yatıştırıldı.

Bu tartışmaların gölgesinde, DEM Partisi, CHP ve EMEP’ten siyasetçilerin yanı sıra Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu (AABK), Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) ve BAT temsilcilerinin katılımıyla Berlin’de bir Cemevi’nde “Sözümüz Var” temasıyla "Türkiye Barış Konferansı – 2025" düzenlendi.

Yeni Dönemin Ana Aktörleri

2025 itibarıyla Türkiye siyasetinde alışılmadık bir denge şekilleniyor. Daha önce “terörist” veya “ayrılıkçı” olarak nitelendirilen bazı figürler artık “âkil” ya da “kurucu önder” sıfatlarıyla anılıyor. Bu dönüşümün sembol isimlerinden biri, İmralı’daki hükümlü.

İmralı'daki hükümlü, Serxwebûn dergisinin Mayıs 2025’te yayımlanan 521. sayısında, 25 Nisan tarihli “Perspektif” başlıklı yazısında Kürdlüğü ve Kürd sorununu ele alırken Alevilik ve Dersim üzerine yaptığı açıklamalarla yalnızca siyasi değil, kültürel ve tarihsel zeminde de radikal bir yeniden tanımlama sürecinin sinyallerini veriyor.

12 Ekim 2025 Pazar

İsmail Engin : DEM ve MHP

[İsmail Engin] DEM ve MHP iki parti de gayet doğal olarak Alevilere yönelik politikalar yürütüyor.

Politikaları doğrultusunda ayrı ayrı Cemevleri açıyor veya açılmasına fiili destek veriyorlar.

Biri Kürd, diğeri Türk tabanıyla..  Ve yeni Kürd açılımının da paydaşları. 

* * *

Kısaca: 

1) DEM Parti Milletvekili aynı zamanda Garip Dede Dergahı Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı. 

2) Keza, TBMM'de "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu" üyesi. 

- Bilindiği üzere ilgili komisyonun bir dinamik gücü MHP.. ve diğer dinamik gücü DEM Parti; komisyonda ortak çalışıyorlar. -

3) Garip Dede Dergahı Vakfı, aynı zamanda Türkiye Alevi Federasyonu (ADFE) üyesi. 

4) Diğer taraftan ADFE, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu’nun da bir parçası ve Türkiye'de belli başlı çatı örgütleriyle işbirliği içerisinde, paydaş kurum.

* * *

Hacıbektaş Halk Platformu, 

MHP inisiyatifle Hacıbektaş'ta yapılan Horasan Erenleri Dergahı Cemevi'ni bir "asimilasyon" politikasının vücut bulmuş hali olarak görüyor. 

Platform, ADFE'nin paydaşı Alevi Bektaşi Federasyonu ile mealen bir bildiride buluşuyor; yahut ortak bir bildiri kaleme alıyor.

Yayınlanan bildiride, 

"Alevilik Satılık Değildir! Alevilik bir oy deposu değildir."

dendikten sonra konu hakkında yapılan değerlendirmede şu husus vurgulanıyor:

"Hacıbektaş’ta yapılan bu girişimi inanç merkezimize yönelik bir siyasal işgal hamlesi, Alevi ve Bektaşi kimliğini asimile etme ve kontrol altına alma çabası"

Özetle :

Türkiye Alevi Federasyonu ve Garip Dede Dergahı Vakfı ile söz konusu vakfın Yönetim Kurulu Başkanı DEM Milletvekili

10 Ekim 2025 Cuma

İsmail Engin : İçimizdeki Neyzen – Unutulan Bektaşi Neyzen Tevfik (Tevfik Kolaylı, 1879 – 1953) [Video]


İsmail Engin : İçimizdeki Neyzen – Unutulan Bektaşi Neyzen Tevfik (Tevfik Kolaylı, 1879 – 1953), 2'58'' [07.10.2025]


“Hacı Bektaş, Cenab-ı Mevlânâ / Neyle meyden kanat takınca bana” diyor ve anlatıyordu : “Meyde Bektaşî göründüm neyde oldum Mevlevî / Meşrebim Molla-yı Rûmî, mezhebim Bektaşîdir”:

İsmail Engin : Bektaşi [Video]

İsmail Engin : "Bektaşi" 2'57'' [05.10.2025]

https://youtube.com/shorts/Txlv9JQQlKc

Bektaşi kimdir? Onu tanıyan, sadece Hacı Bektaş’ı değil; Bekri Mustafa’yı, Nasreddin Hoca’yı, Karagöz’ü ve perde gazellerinin şairi Hilmî’yi de bilir :

9 Ekim 2025 Perşembe

İsmail Engin : Türkiye'de (Sosyal - Kültürel) Antropolojinin Kurumsal Tarihi (1925 – 1983) [Video]


İsmail Engin : Türkiye'de (Sosyal - Kültürel) Antropolojinin Kurumsal Tarihi (1925 – 1983), 2'55'' [04.10.2025]


→ Türkiye Antropoloji Tetkikat Merkezi → Türk Antropoloji Mecmuası → Türk Antropoloji Enstitüsü → Antropoloji Bilimleri Araştırma Enstitüsü → DTCF Antropoloji Kürsüsü → Antropoloji Dergisi → İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Kürsüsü → Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Dergisi → Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü → Fırat Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü... * * * Şevket Aziz Kansu → Nermin Erdentuğ → Orhan Acıpayamlı Prof. Dr. Mümtaz Turhan → Prof. Dr. Charles William Merton Hart Bozkurt Güvenç