Dersim, Kutsal Topraklar ve Xızır’ın Dili

Zaman zaman okuyorum: “Dersim, kutsal topraklar” olarak kaydediliyor. Kuşkusuz, Dersim Dersim’de doğan yahut kökeni oraya gidenler veya oradaki ocaklarla ilintisi olanlar için, “kutsal addedilebilir”. Bu, çok doğaldır. Ama sadece o kadar:

Carnevale | Karneval - Heidelberg (2018) - II

Carnevale | Karneval © Foto: İsmail Engin, Heidelberg, 2018 - II

Alibey Kudar ve Veli Asan

Bir tarafta Alibey Kudar, diğer tarafta Veli Asan... Türkmen Alevileri ve Tahtacılar için ardı ardına önemli kayıplar:

 

Anadil Günü

“İnanç”la ilgili tüm kurumları tarumar, “dogma”ları yerle yeksan edilmiş. “Kutsal” namına birşey pek kalmamış. İbadet ve uygulamaları, onların kökü dahi “sorgulanmış”... Şimdi “kutsalıma dokunma” diyor: 

Alevilik Nasıl Öğreniliyor; Dedelik Kurumunun ve Aleviliğin Geleceği?

Samsun’da 2009 yılında yapılan bir araştırmanın verileri, Vezirköprü yöresinde yaşayan Alevilerin yüzde 71’inin “Pirlik (Dedelik) sisteminin gün geçtikçe bozulduğu”nu, yüzde 20’sinin de “kısmen” bozulduğunu ifade ettiğini ortaya koyuyor:

Alevilikte Düşkünlüğün Fonksiyonu Kalmadı...

Son yıllarda Canların sık kullandıkları bir kavram “düşkünlük”. Dini-hukuki bir müeyyide ve onunla karşılaşan Canların ait olduğu dini grupların dışına itilmesini içeriyor. Ne var ki, artık Canlar birbirlerini sürekli düşkün olmakla itham eder oldu: 

Tarihçi ve Ozan

“Hüseynî’yim Alevî’yim ne dersin” [Pir Sultan]

“Meşrebi Huseynî ismi Alevî
Muhammed Alî’ye çıkar yolları” [Kul Himmet]

Carnevale | Karneval - Heidelberg (2018) - I

Carnevale | Karneval © Foto: İsmail Engin, Heidelberg, 2018 - I

Özetle: Alevi – Alevilik Hakkında Bakışım

Prof. Dr. Sabri Çakır, geçtiğimiz yıl yayınlanan “Alevi - Bektaşi İnanç ve Değerleri – Göller / Teke Yöresi Araştırmaları” [Semerci Yayınları: 154, İstanbul 2018, 228 S., ISBN: 978-605-9387-44-6] adlı eserinde “Niyazlar’da Kadın” başlığı altında çok önemli bir ampirik araştırmanın sonuçlarına yer veriyor (ibid, 104-121):

Carnevale | Karneval - Heidelberg (2017) - VII

Carnevale | Karneval © Foto: İsmail Engin, Heidelberg, 2017 - VII

Hacıbektaş Müzesi (Hacı Bektaş Veli Külliyesi) ziyaretçileri, 2018 yılında yüzde 11,17 oranında azalmış

Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü’nün “Müze ve Örenyerleri Ziyaretçi İstatistikleri”ne göre, “Hacıbektaş Müzesi”ni (Hacı Bektaş Veli Külliyesi) 2016’da 306.292 kişi; 2017’de 498.880 kişi ve 2018’de 443.160 kişi ziyaret etmiş. 2016 yılına göre, 2017’de ziyaretçi sayısı yüzde 62,88 artarken; 2018 yılında bir önceki yıla, yani 2017’ye göre, yüzde 11,17 azalmış: 

Hacıbektaş Deklarasyonu'nun İnanç Kurumu da Oluştu...

“Hacıbektaş Deklarasyonu” söz konusu manifestoyla sosyal tabanın dışında örgütsel yapı ile destek bulurken; PSAKD, AKD, HBVAKV ve ABF’nin oluşturduğu “İnanç Kurulu” ise, “Hacıbektaş Deklarasyonu”nun “inançsal ayağı”nı tamamlıyor:

Hacıbektaş Deklarasyonu Bir Manifesto ile Hayat Buldu...

03.02.2019 günü Ankara’da Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı’nda Alevi Dernekler Federasyonu (ADFE), Alevi Vakıflar Federasyonu (AVF), Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF), Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı (HBVAKV), Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) ve Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) adına yapılan 7 sayfalık ortak açıklamada “Aleviler cümle dinlere saygılıdır. Lakin kendi yolu vardır. Bunu kalıplara sokmaz. ‘Mezhep’, ‘din’, ‘içinde’, ‘dışında’ kavramları ve tartışmaları Aleviliği anlamak için yeterli değildir.” deniyor:

Avusturya Alevi Diasporası’nın AİHM’ye Başvurusu Yapması Bekleniyor...

AİHM’de Alevilik tanımlamasına girilmediği kanaatindeyim. Grubun kendini nasıl tanımladığına bakıldığını düşünüyorum. Bununla birlikte tanımlamada, ibadette – uygulamada, bunları taşıyan – yürüten kurumlarda ve kaynaklarla, sosyal tabanlar arasında ciddi bir farklılık olduğunu ortaya koyabilmeleri gerekiyor: