Bu Blogda Ara

2 Şubat 2024 Cuma

İsmail Engin : Orhan Türkdoğan [1928-1 Şubat 2024]

[İsmail Engin] Sosyolog. Türk - İslam sentezinin önde gelen isimlerindendir.[1]  

Kimi çevrelerde, "Türk milliyetçisi" olarak nitelenmektedir...

Üniversite öğrencisiyken "Yoksulluk Kültürü - Gecekonduların Toplumsal Yapısı" (1974) adlı çalışmasıyla ondan haberdar oldum. Araştırma, varoşların yapısının nasıl evrileceğine ilişkin gözlemler içeriyordu. O çalışmasında, bugünkü muhafazakarlığı - dindarlığı görmüştü...

1995'te yayınlanan "Alevi-Bektaşi Kimliği Sosyo-Antropolojik Araştırma" adlı kitabının yanı sıra "Alevi Kimliği" (1995), "Alevi-Sünni Bütünleşmesi Niçin Önemli?" (1995) (1999), "Kurmanç ve Zaza Aleviler" (1996), "Erzincan Yöresi Alevileri"  (1999), "Kütahya'da Bir Alevi Köyü" (2000), "Kozluk Alevileri ve Bektaşiliğin Savunusu" (2000) ve "Alevi Bektaşîlerde Norm ve Statü Dağılımı" (2005), "Türk Alevilik Sisteminde Yeni Oluşumlar" (2009) başlıklı makaleleriyle Alevilik konusuna eğildi. 

Çalışmalarında dile getirdiği "uyumu" yahut "bütünleşme"yi başından itibaren "Türk - İslam sentezi" ve "Türk - İslam ülküsü" şeklinde okudum. İslamiyet altında "[Sünni] Oğuz - [Alevi] Türkmen"  bütünleşmesinin yönünü, Mehmet Kırkıncı ile Ahmed Arvasî arasındaki bir çizgide buldum. Günümüzdeki kimi uygulamaların da bu doğrultuda olduğunu düşünmekteyim... 

Amiran Kurtkan Bilgiseven gibi değildi, düşünceleri daha örtüktü..

"Almanya'ya işgücü göçü"ne yoğunlaştıktan sonra, çalışmalarıyla yeniden tanıştım: 

"Tarımsal Yenilik Tekniklerinin Yayılması. Federal Almanya Örneği" (1973), "Batı Almanya’nın Bir Kentinde Türk İşçilerin Sosyo-Ekonomik Yapısı" (1973), "Batı Almanya’da Köy Kalkınma Modelleri ve Türk İşçilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı" (1977), "Avrupa’daki İşçilerimiz ve Çocukları, İkinci Neslin Dramı" (1984)... 

Almanya'yı içeren bu çalışmaları, ilki dışında "muhafazakarlaştırma"nın ipuçlarını taşıyordu benim için..

Hızlı yazan ve üreten, toplumda esen rüzgarı hızlı kavrayabilen bir sosyologtu. 

Yazarken titiz değildi, ancak geleceği yakalama ve yönlendirme yeteneği son derece güçlüydü. Oscar Lewis'ten, Mehmet Eröz'den ve Şerif Mardin'den etkilenmişti. 

Çalışmalarındaki orijinallik muhafazakarlığın oluşması yönündeydi. | @ismailenginhd

[1] bkz. ve krş. Orhan Türkdoğan : "Türk - İslam Sentezi Üzerine" Türk Dünyası Araştırmaları 48 (1987): 39-57.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder