 |
| Pul - PTT "Türk Mutfağı" serisi, "Aşure" (2007) / Havva & İsmail Engin Koleksiyonu |
"Matem Orucu", kimi yerel farklılıklarla, genel olarak 12 ile 15 gün kadar bir süreyi kapsıyor.
Genelde, Muharrem ayı girmeden 2 gün önce oruca başlanıyor. Hz. Hüseyin'in şehadet günü olan 10 Muharrem de 12 günlük "Matem Orucu" tamamlanmış oluyor. Bu süre, aynı zamanda sembolik olarak Oniki İmamlar'a da atıf yapıyor. "Matem Orucu", "ağız mühürü" olarak da adlandırılıyor.
Oruç tutulduğu süre içerisinde - yani 12 / 15 günlük oruç döneminde - hayvansal gıdalar yenilmiyor..
"Matem Orucu"nun bozulacağı an, saat ve dakika ile belirlenmiş değil. "Genellikle" akşamın geç dakikalarına, akşam güneşin batımına doğru, güneş batarken kızıllaştığı ana tekabül ediyor.
Gece yarısından önce, bir kez yeniliyor; ertesi gün akşam geç dakikalarına kadar bir daha yenilmiyor. "Ağız mühürleniyor". Akşam güneşi batarken, "ağız mühürleri" açılıyor.
Oruç esnasında, özellikle, Kerbela'ya atıf yapılarak, su içmemeye özen gösteriliyor. Daha çok çorba ya da lapa türü yiyecekler yeniyor.
"Matem Orucu", genelde On Muharrem günü, öğle vakti, pişirilen "aşure yemeği / lokması" ile "açılıyor". Bu, kimi yerlerde, 13. veya 15. güne de sarkabiliyor.
"Aşure çorbası"nda, genelde On Muharrem'e ve Oniki İmam'a atıf olarak en az 10 ile 12 çeşit nebat bulunuyor. Kerbela'ya atıf yapmak için de az miktarda tuz konuyor.
"Çoklukta birliği" temsil için "Aşure çorbası"na katılan nebatın "Aşure" içerisinde, öz tadından soyutlaması, nefisten arınarak bir olmayı içeriyor... Böylece, acı bal eyleniyor.
Aşure malzemesi
aşurelik buğday, pirinç, fasulye, su, nohut, kuru incir, kuş üzümü veya çekirdeksiz kuru üzüm, badem içi, ceviz içi, fındık içi, kuru kaysı, gülsuyu, karanfil, zencefil, portakal kabuğu, rendelenmiş hindistan cevizi, tarçın, nar şeker, tuz
Aşurenin yapılması
Bir gece önceden aşurelik buğday, nohut ve fasulye ayrı kaplarda suda ıslatılarak bırakılır. Aşurelik buğdaya ince kıyılmış portakal kabuğu, pirinç, şeker ve çok az tuz eklenerek ağır ateşte karıştırmak suretiyle şekerin erimesi temin edilir. Haşlanmış nohut ve fasulye eklenerek, koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Ardından kuru incir, kuş üzümü veya çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kaysı, gülsuyu, karanfil, zencefil, ilave edilir. Bunlar, ancak bir taşım daha kaynatılır, iyice soğuduktan sonra; badem içi, ceviz içi, fındık içi, rendelenmiş hindistan cevizi ve nar ile süslenir ve servisi temin edilir. [İsmail Engin]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder