Yazarlar, “Az sayıdaki dernekler ve üyeleri, zamanla Türkiye'yi de etkileyecek iri ve diri oluşun temelini Almanya’da attılar. Elinizdeki yapıt 1989 – 1998 tarihleri arasında gelişimi; isimler, resimler ve olayları belgeleri ile birlikte sizlere sunmaktadır.” diyor. (s.159)
Sonradan Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) adını alacak Alevi Cemaatleri Federasyonu’nun (ACF) kurucu başkanı Ahmet Aydemir, yapıtın “Önsöz” kısmında şunları kaydediyor: “Federasyonumuzun adı (...) ‘ACF’ yani ‘Alevi Cemaatleri Federasyonu’ idi. Bazılarının şurada burada söylediği gibi biz adımızdan korkarak hiç bir yerde kimliğimizi saklamadık ve Aleviliğimizi asla inkâr etmedik. Nasıl edebilirdik ki, zaten kuruluşumuzun amacı ‘Alevi’ adını her ortamda gururla ve iftiharla söyleyebilmekti.” (s. 2)
Uğur Aydoğdu da eser hakkında şu hususa dikkat çekiyor: “(...) bu yapıt, Alevilerin Avrupa yapılanma sürecini yazılı kalıcılığa dönüştürmek amacını taşımaktadır. Alevilerin inançlarına dönük gereksinmelerini sağlamak üzere dernekler kurarak, Federasyon / Konfederasyonlar oluşturma sürecine ışık tutmaktır asıl işlevi.” (s. 3)
“Almanya’da inançsal yapılanmalar”la başlayan kronoloji, “Sünni inanç örgütlerinin ekonomik gücü”ne dikkat çekerek, “Alevi inanç örgütlerinin yapısı”na yönelik bilgiler içeriyor. (s. 4-7)
Kronolojide yer alan “Almanya Alevi Federasyonunun kuruluşu 1989” başlığında, yazarlar, “Alevilerin Alevi veya Bektaşi ismi ile dernekleşmeleri ancak 1985’li yıllardan sonra başlamıştır. Daha önceleri Alevi ağırlıklı yapıları görmek mümkündür. Bunlardan ilki 1972/73’lerde ‘Amele Birliği’dir. Bu ismin alınmasındaki nedenlerden biri Anadolu’daki ilk işçi hareketlerinden olan demiryolu işçilerine atfedilmesidir. Tepkiler sonucu bu isim ‘Yurtseverler Birliği’ olarak değişmiştir.” görüşlerine yer verdikten sonra, 1989’da Almanya’da konu hakkında yapılan bir dizi toplantı neticesinde, 1990’da federasyonun kurulduğu belirtiyor. (s. 7-10, 105-112)
ACF [ABF] Genel Kurulları (s.18-19, 23-24, 45, 47, 55, 99) ve “Alevi Cemaatleri Federasyonu Genel Yönetim Kurulu” (1990, 1991, 1992, 1993, 1995, 1996, 1997, 1998) üyeleri, 1991 yılının Aleviler açısından önemli olayları, “Alevi Sünni Barış İçinde Yaşama Açık Oturumu”, Hacı Bektaş Veli Törenleri, Hacıbektaş ve Ankara’da yapılan toplantıları (s. 10-18) konusunda okuru aydınlatan yayın; “Dedeler Kurulu’nun oluşturulmasını (1994) ve tavsiyelerini (1996) ve tüzük çalışmasını (1997) (s. 22, 47, 58) meraklısına aktarıyor. Keza, federasyonun Türkiye’deki resmî kurumlarla yaptığı yazışmalar belgeler halinde (s. 20-22) yer alıyor.
Kronoloji, federasyon tarafından yapılan aktiviteleri (s. 25) yeri geldikçe detaylandırıyor.
Almanya Alevi hareketinin tam anlamında örgütlenmeye dönüşmesini tetikleyen en önemli olay olan “Sivas Katliamı”, eserde geniş bir şekilde sunuluyor (s. 25-28).
ACF [AABF] yapılanması; Mürşid, Alevilerin Sesi dergileri (s. 11) ve Radyo Mozaik (s. 29-31) ile medya oluşturma denemeleri, internete geçişi (1997) (s. 59) ve kadın kollarının faaliyete geçirilmesi, Alevi işverenler girişimleri (1994) (s. 28-33) yer verilen ara başlıklara konu oluyor.
Türkiye’deki Alevileri şu veya bu şekilde ve bir biçimde etkileyen olayların Almanya’ya yansımaları, yeri geldikçe ilgili konular hakkında sıkça rastlanan başlıklarda ele alınıyor: Örneğin “Karaca Ahmet Sultan Derneği yıkım girişimleri” (1994), “Alevi – Bektaşi Temsilciler Meclisi kuruluşu” (1994), “Star Protestosu” (1995), “Demokratik Barış Hareketi Toplantısı” (1995), Tunceli Dayanışma Kampanyası” (1994), Gazi Katliamı yürüyüşü Köln” (1995), “Alevi – Bektaşi Temsilciler Meclisi Cumhurbaşkanı Görüşmesi” (1995), Hacı Bektaş Veli Törenleri Protestosu” (1995), Şevket Kazan’ı protesto (1997); Mesut Yılmaz (1997), Bülent Ecevit (1997, 1998), Hüsamettin Cindoruk (1997), Rıfat Serdaroğlu (1997), Abidin Özgünay (1997), Süleyman Demirel (1995, 1997), Deniz Baykal (1998), Hikmet Çetin (1998) gibi siyasetçilerle yapılan görüşmeler (s. 34-43, 45, 56, 60-62, 65, 72-75)...
“Merkezi bina alımı” ve “Alevi Kültür Festivalleri”, “Mannheim Alevi Kültür Merkezi’nin Açılışı” (1996), Frankfurt Kitap Fuarı’ndaki Alevilik standı (1997) (s. 44-54, 59, 63) değinilen konular arasında bulunuyor.
“Avrupa Alevi Akademisi”nin (1997) ve “Alevi Bilim ve Eğitim Merkezi Vakıf”(1997) kuruluşu, Fransa Alevi Birlikleri Federasyonu’nun kuruluşu (1998), Hacı Bektaş Veli Kültür Merkezi’nin açılışı (1998), (s. 65-71), “Hacı Bektaş Veli Dostluk ve Sevgi Yürüyüşü” (1998) (s. 76-93), “Hacıbektaş İlçesi Ağaçlandırma Kampanyası” (1998), “Barış Partisi İstanbul Toplantısı” (1998), “Balkan Alevi Birlikleri Federasyonu” (1998) kitapta okura hatırlatılıyor.
Almanya Alevi Cemaatleri Federasyonu’nun (ACF) kurulması, Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu’na (AABF) dönüşmesi ve gelişmesi sürecinin, dernekleşmeden federasyonlaşmaya doğru evrilmesinin kronolojik olarak ele alındığı eserin, “Belgeler” kısmında federasyonun oluşma süreciyle ilgili yasal başvurular, toplantı sonuçları, basın - kamuoyu açıklamaları, kamuoyuna açık mektuplar, bildiriler, gazete küpürleri vb. (s. 104-158) okurun bilgisine ve ilgisine sunuluyor.
Almanya Alevi Cemaatleri Federasyonu (ACF) kurucularından Ahmet Aydemir ve Uğur Aydoğdu tarafından kaleme alınan “Avrupa Alevi Yapılanması - Kronoloji (1989 - 1998)” adlı eser, kronolojik bilgilerin yanı sıra Almanya Alevilerinin tarihi açısından belirtilen dönemin perde arkasını da zaman zaman okurla buluşturması nedeniyle, konuya ilgi duyanlar tarafından mutlaka okunması gereken temel bir yapıt özelliğindedir. [İsmail Engin - @kanalkultur]
Ahmet Aydemir / Uğur Aydoğdu: Avrupa Alevi Yapılanması - Kronoloji (1989 - 1998). Öztepe Matbaacılık, Ankara 2013 [İkinci Basım, İlk Basım 2012], 160 S., ISBN: 978-605-5576-52-3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder