Yazar, "Önsöz"ünde "Bu kitap, Anadolu'da etnolojik amaçla ama amatörce çekilmiş bir kanlı kurban ritüeli belgesel filminin giderek sayıca çoğalmasıyla, ilgili ritüelin kökenlerine ilişkin bilgi ve bulguların neler olduğu konusundaki araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu araştırma, insanlık tarihi kadar eski olan ve insan düşüncesinin bir ürünü olarak karşımıza çıkan doğaüstü tasarımlar için çeşitli amaçlarla kan akıtma ritüelleri olarak adlandırabileceğimiz kurban olgusunun, genelde din dışı bir yaklaşımla kökenlerini ortaya koymaya ve bu olgunun günümüz Anadolu'sundaki durumunu saptamaya çalışmaktadır." diyor...
Eser, "Kurban Kavramı ve Kurbanın Tanımları Kurban Kavramı ve Kurbanın Tanımları", "Kurbana Değgin Tinsel Kültürün İlk Belgeleri Kurbana Değgin Tinsel Kültürün İlk Belgeleri", "Üç Kutsal Kitapta Kurban Konusu Uç Kutsal Kitapta Kurban Konusu", "Eski Türk Boylarında Kurban Eski Türk Boylarında Kurban", "Günümüz Anadolu'sunda Kanlı Kurban Ritüelleri Konuyla İlgili Ön Çalışma", "Uşak'ta Kurban Bayramı", "Çapar Köyünde Adak Kurbanı", "Hacı Bektaş Veli'yi Anma Törenlerinde Adak Kurbanları", "Anadolu'da Yağmur Duası ve Kurban" ile "Sonsöz" başlıklı on bölümden oluşuyor.
Kitabın sonuna "Görüşme Cetvelinin Uygulandığı Yerleşim Birimleri"nin yanı sıra "Yararlanılan Kaynaklar" ve "Dizin" de eklenmiş.
Eserin ilk bölümde ele alınan konular arasında "Kurbana İlişkin Temel Antropolojik Kuramlar" ve "Din Kurban İlişkisi"; ikinci bölümünde Mayalarda, Azteklerde, İnkalarda, Sümerlerde, Hititlerde, Eski Yunanlılarda ve Romalılarda kurban başlıkları dikkat çekiyor.
Tevrat'ta, İncil'de Kuran'da kurban konusunun ele alındığı üçüncü bölümde her başlık sonunda birer değerlendirme yer alıyor.
"Çeşitli Kurban Sunma Motifleri ve Anadolu'daki Uygulamaların Bunlar İçindeki Dağılımı", "İstenilen Şeyi Elde Etmek İçin Sunulan Kurbanlar", "Şükür Ya da Adak Kurbanları", "Doğaüstü Güç Ya da Güçlerle Barışıklığı Sürdürmeye Dayalı Kurbanlar", "Kefaret Kurbanları", "Hak Kurbanı", "Gruplararası İlişki, Akika Kurbanı ve Törenlik Şölenlik Kurbanlar", "Ölü İçin Kurban Sunma", "Anadolu'da Kurban Bayramı , "Anadolu'da Kanlı Kurban Ritüellerinin İşlevleri"..'nin ele alındığı beşinci bölüm, kitabın omurgasını oluşturuyor.
Yazar, "Sonsöz" kısmında, "Ekonomik yönüyle kurban, primitif ve geleneksel toplumların pek çoğunda yaygın olarak görülen üretim, dağıtım, tüketim bağlamındaki 'yeniden dağıtım' mekanizmasının bir nesnesidir" diyor ve ekliyor: "Çeşitli inanç sistemlerinde tapınıma değgin boyutuyla kurban, (...) 'Beşeri âlemden, doğaüstü âleme aktarılan bir tür hediyedir.' Ancak bu aktarma tam anlamıyla simgesel bir nitelik taşımaktadır."
Eser, "Kurban kültü" ve "Kurban kültürü" konusunda Türkçe yayınlanan en önemli eser olma özelliğini taşıyor... [İsmail Engin]
Gürbüz Erginer: Kurban: Kurbanın Kökenleri ve Anadolu'da Kanlı Kurban Ritüelleri. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1997, 241 s., ISBN : 978-9753636643
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder